برآورد پارامترهای ژنتیکی برخی صفات مرتبط به تحمل به شوری در گندم به روش تلاقی های دای آلل در شرایط شور و غیر شور

به منظور برآورد پارامتر های ژنتیکی برخی خصوصیات مرتبط با تحمل به شوری، شش رقم گندم (روشن، نیک نژاد، الوند، قدس، کارچیا و شوراواکی) بر اساس اطلاعات موجود انتخاب و در مزرعه دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان کشت و کلیه تلاقی های دای آلل مستقیم و معکوس در بین آنها انجام شد. در سال بعد والدها و نتاج F1 آنها در شرایط شور (محلول هوگلند با EC برابر با 22/5 دسی زیمنس بر متر) و غیر شور (محلول هوگلند با EC با 2/5 دسی زیمنس بر متر) ارزیابی شدند. بالاترین شدت تنش به میزان پرولین برگ ( 88 درصد) و کمترین آن به نسبت وزن اندام هوایی به وزن ریشه (16/1 درصد) تعلق داشت. تجزیه واریانس به روش هیمن نشان داد که کلیه پارامترهای ژنتیکی درسطح احتمال یک درصد برای اکثر صفات و در هردومحیط شور و غیر شور معنی دار بودند. در محیط غیر شور، منابع تغییر b1 و c برای تعداد برگ در بوته؛ b1 برای وزن خشک ریشه و c و d برای تعداد روزنه برگ و درمحیط شور منابع تغییر b2، c و d برای تعداد برگ در بوته و b1 برای سطح جوانترین برگ معنی دار نبودند. با وجود این که تمامی صفات وراثت پذیری عمومی بالای 60 درصد داشتند، اما وراثت پذیری خصوصی آنها ناچیز بود. بدلیل نقش بالای اثر غالبیت در کنترل ژنتیکی صفات برنامه اصلاحی برای تحمل به شوری باید با دو رگه گیری و انتخاب در نسل های در حال تفکیک دنبال شود . تنوع مشاهده شده برای اکثر صفات فقط از طریق اثر مستقیم ژ ن ها نبود، بلکه اثر ما دری نیز دخیل بود . بهترین والد از نظر تر کیب پذیری عمومی و میانگین صفات مختلف در شرایط شور روشن بود . در بین تلاقی ها نیز الوند × روشن و روشن × نیک نژاد از نظر اکثر صفات در زمره بهترین ها بودند.

کلیدواژه ها:

پارامتر های ژنتیکی ، گندم و تلاقی دای آلل