اثر تنش قطع آب در مرحله نمو غلاف بر عملکرد دانه و خصوصیات زراعی ارقام و لاین های سویا

جهت ارزیابی پاسخ ارقام و لاین های سویا نسبت به تنش خشکی آزمایشی در موسسه تحقیقات خاک و آب، ایستگاه تحقیقاتی کرج انجام شد. به این جهت ٨ لاین و رقم سویا در دو شرایط آبیاری کامل و تنش خشکی و با استفاده از طرح بلو ک کامل تصادفی با سه تکرار در مرحله نمو غلاف مورد بررسی قرار گرفتند . زمان آبیاری در شرایط آبیاری مطلوب بر اساس رسیدن رطوبت قابل دسترس خا ک به ٥٠ درصد تعیین گردید و در تیمار تنش از مرحله تش کیل غلاف، قطع آبیاری انجام گرفت . زمان آبیاری محدد هنگامی بود که رطوبت قابل دسترس خاک به ٢٠ درصد رسید . نتایج بدست آمده نشان دادند که تنش در مرحله نمو غلاف سبب کاهش معنی داری در خصوصیات رشدی از قبیل طول دوره نمو غلاف تا رسیدن، تعداد گره و طول میانگره گردید . همچنین میانگین عمل کرد دانه به میزان ٥٢ % کاهش یافت که ناشی از کاهش تعداد دانه در گیاه و وزن دانه بود . بررسی سطوح ارقام مختلف نیز نشان داد، ارقام از نظر طول دوره نمو غلاف تا رسیدن، ارتفاع و تعداد شاخه فرعی اختلاف معنی داری داشتند . بیشترین عمل کرد دانه از لاین M4 با ٢٢٣٠ کیلوگرم در هکتار بدست آمد که ناشی از بالابودن وزن دانه در این لاین بود . مقایسه سطوح اثر متقابل تنش و رقم نیز نشان داد که در کلیه صفات مورد بررسی، تنش تاثیر منفی بر گیاه داشت، اگر چه پاسخ ارقام نسبت به تنش متفاوت بود. در شرایط آبیاری کامل بالاترین عمل کرد دانه به رقم M4 تعلق داشت . وقوع تنش سبب کاهش عمل کرد دانه در کلیه ارقام گردید. اما کمترین کاهش به رقم M12 با ٣٠ % کاهش در شرایط تنش تعلق داشت.

کلیدواژه ها:

مورفولو ژی ، فنولو ژی ، اجزا عملکرد دانه ، میزان روغن و پروتئین دانه