بررسی پایداری و مقایسه عملکرد لاین های پیشرفته برنج

انتخاب ارقام جدید و پر محصول با پایداری عمل کرد خوب یکی از اهداف مهم اصلاح برنج می باشد. بدین منظور هشت لاین پیشرفته برنج به همراه رقم شاهد نعمت در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در شش منطقه گیلان و مازندران به مدت دو سال مورد ارزیابی قرار گرفتند. مقایسه میانگین عملکرد در کل سال ها و مکان ها نشان داد که شاهد نعمت و لاین شماره ۶ با عملکرد بیش از 5/7 تن در هکتار با لاین های شماره 1، 2، 3، 4، 5 اختلاف معنی داری نداشتند . تجزیه واریانس مر کب نشان داد که اثر ساده رقم و اثر متقابل رقم × مکان× سال معنی دار بودند بنابراین برای تعیین لاین ها ی پایدار از نه روش پایداری استفاده شد. در روش واریانس محیطی لاین های ۷ و ۸ و در روش ضریب تغییرات محیطی لاین ۱ و رقم نعمت به ترتیب به عنوان لاین های پایدارتر شناسائی شدند. سه روش پایداری اکووالانس ریک، واریانس شو کلا و ضریب تبیین ، لاین ها ی ۱ و ۴ ر ا پایدارتر معرفی نمودند. بر اساس دو روش رگرسیون میانگین عملکرد نسبت به شاخص محیطی و واریانس انحراف از خط رگرسیون ، لاین ۴ با شیب معادل یک و کمترین انحراف از خط رگرسیون، پایدارترین لاین بود. در روش های واریانس و ضریب تغییرات درو ن مکانی، لاین های شماره ۵ و 4 به ترتیب پایدار ی بیشتری داشتند . در این تحقیق لاین های 4، 1 و 5 با داشتن عمل کرد زیاد و پایداری بیشتر انتخاب شدند ولی با در نظر گرفتن سایر ویژگی ها ی مطلوب زراعی و کیفی، لاین ۴ به عنوان رقم جدیداز طرف سازمان تحقیقات و آموزش کشاورزی در سال ۱۳۸۳ معرفی شد.

کلیدواژه ها:

برنج ، مقایسه عمل کرد ، اثر متقابل ژنوتیپ ×محیط ، پارامتر های پایداری