تجزیه پایداری عملکرد ژنوتیپ های برنج در مناطق مختلف استان گیلان

به منظور بررسی اثر متقابل ژنوتیپ × محیط وتعیین پایداری عملکرد ارقام برنج ، آزمایشی با هشت ژنوتیپ (هفت لاین امیدبخش برنج و رقم شاهد خزر ) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار درسه منطقه گیلان (رشت، هشتپرو رودسر ) به مدت سه سال انجام شد . تجزیه واریانس مرکب نشان داد که اثرات ساده رقم و مکان معنی دار شدند. اثر ساده سال و اثرات متقابل مکان × رقم و سال × رقم معنی دار نشدند . اثرات متقابل سال × مکان و سال × مکان × رقم معنی دار شدند که حاکی از وجود اثرات متقابل بین ژنوتیپ ها با محیط های مورد آزمایش بود . پایداری عمل کرد ارقام با استفاده از هفت روش مختلف شامل : اکووالانس ر یک، واریانس پایداری ، ضریب رگرسیون میانگین عمل کرد به شاخص محیطی ، واریانس انحراف از خط رگرسیون ، واریانس محیطی ، ضریب تغییرات محیطی و روش رتبه، تعیین شد. نتایج حاصل از هفت روش نشان داد که لاین های 829، 830، 831 و 833 از ارقام پایدار بودند . لاین ٨٣١ با داشتن کمترین واریانس انحراف از خط رگرسیون ، اکووالانس، واریانس پایداری و میانگین وانحراف معیا ر رتبه و همچنین نزد یک ترین شیب خط به یک پایدارترین رقم بود . لاین ٨٣٠ نیز به دلیل دارا بودن کمترین واریانس و ضریب تغییرات محیطی پایدارترین لاین بود . بعلاوه لاین های ۸۳۰ و ۸۳۱ با میانگین عملکرد 5 تا 5/5 تن در هکتار یعنی بیشتر از شاهد خزر از ارقام پر محصول محسوب شدند. ارزیابی میزان عطر دانه و مقاومت به بیماری بلاست نشان داد که این لاین ها از ارقام معطر و مقاوم بودند. در نتیجه با در نظر گرفتن سایر خصوصیات زراعی و کیفیت دانه مطلوب ، به عنوان ارقام جدید انتخاب شد ه و در دست معرفی می باشند.

کلیدواژه ها:

برنج ، اثر متق ابل ژنوتیپ ×محیط ، پارامتر های پایداری ، عطر دانه ، مقاومت به بلاست