ایجاد ارقام هیبرید زمستانه کلزا در ایران

کلزا ( . Brassica napus L) یکی از مهم ترین گیاهان روغنی در جهان محسوب می گردد. نتایج تحقیقات و بررسی های گذشته نشاندهنده این موضوع می باشد که هتروزیس برای عملکرد کلزا وجود دارد. مقادیر هتروزیس برای ژنوتیپ های بهاره حدود ۲۰ الی ۳۰ درصد و برای ژنوتیپ های زمستانه حدود ۳۰ الی ۴۰ درصد می باشد. بنابراین تولید هیبرید یکی از مهم ترین برنامه های به نژادی کلزا می باشد. به منظور تهیه B ،A و R لاین از ارقام کلزا، تعداد ۳۴ رقم زمستانه از ارقام دو صفر که کمترین میزان اسیداروس یک و گلو کوزینولات را دارا بودند ، مورد استفاده قرار گرفتند . این تحقیق از سال ۱۳۸۰ در بخش تحقیقات دانه های روغنی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر آغاز گردیده است . برای این منظور از دو سیستم نرعقیمی سیتوپلاسمی پولیما و اگورا استفاده شد. از شروع این تحقیق تاکنون حدود ۳۴ رقمزمستانه با انتقال سیستم نرعقیمی سیتو پلاسمی پولیما و اگورا در مرحله BC3F1 حاصل شده اند . همچنین با دریافت ارقام زمستانه مناسب دیگر، انتقال سیستم نرعقیمی سیتوپلاسمی در سال زراعی 84-1383 نیز به این ارقام انجام گرفت که بذور F1 این ژنوتیپ ها به همراه بذور BC3F1 در مهرماه ۱۳۸۴ در مزرعه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج برای ادامه تلاقی برگشتی کشت شده اند . از طریق آزمون بوته های انتخابی برای تولید رستورر ، تعداد ۲۵ ژنوتیپ رستورر که دارای توانایی برگشت دهندگی باروری هستند بدست آمده است . با توجه به تهیه منابع ژنتیکی مناسب امیدواری زیادی وجود دارد که ار قام هیبرید برتر در سال های آینده ایجاد و در اختیار زارعین قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

کلزا ، نرعقیمی سیتوپلاسمی ، هیبرید