بررسی عملکرد و اجزای عملکرد ارقام منوژرم داخلی و خارجی چغندر

در چند سال اخیر مؤسسه اصلاح و تهیه بذر چغندرقند ارقام منوژرم هیبرید خوبی معرفی کرده است. در این بررسی تعداد ٦ رقم منوژرم ایرانی چغندرقند به همراه دو رقم منور ژرم خارجی که طی سال های قبل برتری نسبت به ارقام خارجی دیگر داشته اند از سال ١٣٨١ تا ١٣٨٣ به مدت سه سال در ایستگا ه ها ی مختلف چغندرقند کشور در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار آزمایش شدند. پس از تجزیه ساده و آزمون بارتلت تجزیه واریانس مر کب انجام و سپس بر اساس معیارهای پایداری واریانس درون مکان، ضریب تنوع و همچنین واریانس ارقام درون سال های مختلف ارقام پایدار مشخص شدند. نتایج نشان داد که تفاوت بین سال ها برای صفات مورد بررسی از نظر آماری در سطح احتمال یک درصد معنی دار شد . ارقام از جنبه صفات مختلف عمل کرد ریشه ، درصد قند ، عملکرقند ناخالص ، عملکرد قند سفید و ضریب استحصال تفاوت آماری نشان دادند از نظر عملکرد ریشه. ارقام اربیس ، یئنورس، هیبرید ٢٧٦ ، هیبرید ٧١١٢ و رسول در یک گروه قرار گرفته و گروه برتر را تشکیل دادند. در این رابطه هیبرید ٢٧٦ با عملکرد 79/56 تن در هکتار در بیشترین عمل کرد ریشه را به خود اختصاص داد . ارقام هیبرید ٢٧٦ و اربیس به ترتیب با درصد قندهای 15/89 و 15/82 درصد گروه برتر را تشکیل دادند . از جنبه عمل کرد قند هیبرید ٢٧٦ با عملکردی معادل 9/37 تن در هکتار بالاترین رتبه را کسب نمود و با ارقام اربیس و یونیورس تفاوت آماری نشان نداد . ارقام نیز از نظر عمل کرد قند سفید تفاوت های آماری نشان دادند هیبرید 276، یوییورس و اوربیس به ترتیب با عمل کرد قند سفید 7/57، 7/41 و 7/46 ارقام برتر آزمایش بودند که با یکدیگر تفاوت آماری نداشتند لیکن با سایر ارقام دارای تفاوت آماری بودند اثر متقابل سال * رقم برای صفاتمهم مورد بررسی معنی دار شد . معیارهای پایداری محاسبه شده نظیر واریانس، ضریب تنوع ، واریانس درون سال ها نشان داد که دو رقم یونیورس و هیبرید ٢٧٦ از نظرصفات مختلف پایدارترین رقم بوده و بعد از آن ها رقم اربیس قرار داشت . سایر ارقام از وضعیت پایداری خوبی بر خوردار نبودند.

کلیدواژه ها:

منوژرم ، چغندرقند ، عملکرد ، اجزای عملکرد