اصل نشانه گرایی (سیر از ظاهر به باطن) و هویت شهر اسلامی

سال انتشار: 1392
نوع سند: مقاله کنفرانسی
زبان: فارسی
مشاهده: 6,343

فایل این مقاله در 10 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

IAU02_056

تاریخ نمایه سازی: 14 شهریور 1393

چکیده مقاله:

جستارهای انجام یافته جهت شناسایی ویژگی های چهارده سده معماری پس از اسلام بازگوی قواعدی است که ریشه در متن دین اسلام و باورهای دینی دارند. در این تمدن اصل سیر از ظاهر به باطن در کنار چندین مورد دیگر، یافتهی اصول خلق آثارهنری بیشماری است که ماهیت و وجود (هویت) هر یک، از دو عنصر بارز تشکیل یافته است: 1- معنا و مفهوم (ایده) 2- صورت و ماده (کالبد) اثر هنری. هنرمند مسلمان از آنجا که همه کثرات عالم خلقت را از یک منشأ و از یک حقیقت باطنی و دارای یکمعنا و یک هدف می بیند و ظاهر را تجلی باطن می داند، تلاش دارد تا این کشف و شهود عظیم و این معرفت و شعور جامع وناب خود را که همه چیز آن به یک حقیقت زیبا و غنی باز می گردد، در اثر خود به تجلی و ظهور آورد. شیوه ای که در هنر معماری تمدن اسلام برای تجلی و پدیدارسازی اصل سیر از ظاهر به باطن بکار گرفته شده نشانه گرایی یانماد گرایی است. به عبارتی کالبد وابسته به زمان و مکان بصورت نشانه ای، نمادین و تمثیلی می توانند برای انسان اندیشمندمعنا و مفهومی را از سیر و صیرورت، تداعی نمایند. بدین گفته نشانه ها با ترکیبی از کالبد و معنا، بخشی از هویت شهر محسوبمی شوند. در پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی و با هدفی بنیادی تلاش گردیده است تا ضمن بازشناسی نشانه ها یا علایمی مادی وکالبدی از معانی دینی که در مجموع آثاری با هویت اسلامی را پدید آوردهاند و تعیین جایگاه نشانه گرایی در معماری اسلامی بعنوان زبانی ویژه در انتقال مفاهیم مکتب اسلام و چگونگی کاربرد آنها، نحوه بیان ویژگیهای معرف از زبان نشانه گرایی را نیز مورد بررسی قرار دهد. امروزه با توجه به بحران هویتی پیش آمده و ضعف موجود در باب وجه کالبدی و بیرونی هنر معماری و شهرسازی اسلامی، ارتباط میان نشانه گرایی و هویت در شهر اسلامی و احیای آن ضروری به نظر می رسد

نویسندگان

میعاد امدادی

دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی معماری، دانشکده معماری و هنر، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز

باقر پورجواداصل

عضو هیئت علمی گروه معماری دانشگاه هنر اسلامی تبریز

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آتشین بار، محمد، تداوم هویت در منظر شهری، نشریه باغ ...
  • اردلان، نادر، حس وحدت، ونداد جلیلی، تهران، موسسه علم معمار، ...
  • بورکهات، تیتوس، مبانی هنر اسلامی، امیر نصیری، انشارات حقیقت، 1386 ...
  • بهزاد فر، مصطفی، هویت شهر (نگاهی به هویت شهر تهران)، ...
  • جلیط، هشام، پیدایش شهر اسلامی، ابوالقاسم سروقد مقدم، انتشارات آستان ...
  • چندلر، دانیال، مبانی نشانه شناسی، مهدی پارسا، تهران، انتشارات سوره ...
  • حبیبی، سید محسن، از شار تا شهر، انتشارات دانشگاه تهران، ...
  • دهخدا، علی اکبر، لغت نامه دهخدا، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، ...
  • سجودی، فرزان، نشانه شناسی کاربردی، تهران، نشر قصه، 1383 ...
  • سلطان زاده، حسینی، روند شکل گیری شهر و مراکز مذهبی ...
  • شکرانی، رضا، مهندسی فرهنگ اسلامی در مولفه ها و ویژگی ...
  • صالحی امیری، سید رضا، هویت، پژوهشنامه شماره 19، پژوهشکده تحقیقات ...
  • ضرابی، اصغر، تحلیلی بر عناصر و کاربری های شهری در ...
  • گروتر، یورگ کورت، زیبایی شناسی در معماری، عبدالرضا همایون، تهران، ...
  • کریمیان، حسن، نمادهای فرهنگی در مناظر شهری، پژوهش های جغرافیای ...
  • لینچ، کوین، سیمای شهر، منوچهر مزینی، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، ...
  • ماجدی، حمید، جستاری در نشانه شناسی شهری، آرمانشهر، شماره 4، ...
  • محرمی، توحید، هویت ایرانی- اسلامی ما در هویت ایران، پژوهشکده ...
  • معماریان، غلامحسین، سبک شناسی معماری اسلامی ایران، 1387 ...
  • معین، محمد، فرهنگ معین، تهران، انتشارات امیر کبیر، 1350 ...
  • نظریان، اصغر، جغرافیای شهری ایران، تهران، انتشارات دانشگاه پیام نور، ...
  • نصر، سید حسین، هنر و معنویت اسلامی، فصلنامه هنر، شماره ...
  • نقره کار، عبدالحمید، درآمدی بر هویت اسلامی در معماری و ...
  • نقره کار، حمید، مبانی نظری معماری، انتشارات دانشگاه پیام نور، ...
  • نقی زاده، محمد، معماری و شهر سازی اسلامی (مبانی نظری) ...
  • نمایش کامل مراجع