تأثیرکاربرد محرک ها وکودهای بیولوژیک بر خصوصیات زراعی، میزان و ترکیبات اسانس گیاه دارویی ریحان ( Ocimum basilicum L.)

به منظور بررسی اثر متقابل محرک ها وکودهای زیستی برخصوصیات زراعی ومیزان اسانس گیاه دارویی ریحان (Ocimium basimum L.)، تحقیقی درسال زراعی 1391-1390 درگلخانه گروه پژوهشی کشت و توسعه پژوهشکده گیاهان دارویی جهاددانشگاهی واقع در کرج، در قالب آزمایش فاکتوریل دوعاملی طرح بلوک های کامل تصادفی با 16 تیمار و سه تکرار انجام گردید. تیمارهای آزمایش شامل محرک های زیستی از قبیل(کادوستیم، فسنوترن، آمینول فورته) در سطح 1/5 لیتردرهکتار و همچنین تیمار کودهای زیستی شامل (نیتروکسین، سوپرنیتروپلاس وبیوفسفر) با مقدار 6 لیتر در هکتار، همچنین یک تیمار شاهد (بدون کاربرد محرک های زیستی و کود زیستی) در نظر گرفته شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثرات متقابل محرک ها وکودهای زیستی بر صفات ارتفاع گیاه، تعداد ساقه های فرعی، وزن تر و خشک اندام هوایی، وزن تر وخشک برگ، وزن تر و خشک ساقه، وزن تر و خشک ریشه، وزن هزاردانه، تعداد بذر در بوته، وزن تر و خشک گل آذین، درصد اسانس و تمام اجزای اسانس، در سطح آماری 1% معنی دار بودند و تنها بر مقدار کلرفیل ( SPAD ) تاثیر معنی داری نداشتند. به نحوی که بیشترین تعداد ساقه های فرعی (25/33 عدد) در اثر کاربرد متقابل تیمارهای سوپرنیتروپلاس و کادوستیم، تعداد برگ در بوته(206/33 عدد) با تیمار آمینول فورته و نیتروکسین، ارتفاع بوته (87 سانتی متر) و تعدادگل آذین در بوته (28/33) باتیمارکادوستیم نیتروکسین، وزن تراندام هوایی(87/33 گرم) وزن خشک اندام هوایی(35/52 گرم)، وزن تربرگی(25/47 گرم) و قطر سایه (7/16سانتی متر) با تیمار فسنوترن و نیتروکسین مشاهده شد که موید کاربرد نیتروکسین است. وزن خشک تربرگ (6/48 گرم) با فسنوترن و نیتروکسین، وزن بذر در گیاه (0/22 گرم) کادوستیم و نیتروکسین، وزن ترساقه (28/20 گرم) با کادوستیم و سوپرنیتروپلاس، وزن خشک ساقه(17/8گرم) باکادوستیم نیتروکسین، هم چنین بیشترین سطح برگ (48/52 سانتیمتر) باتیمار آمینول فورته و نیتروکسین بوده است. برطبق جدول تجزیه واریانس عملکردهای وزن ترگل آذین (37/77گرم)، وزن خشک گل آذین (18/83 گرم)، وزن ترریشه(7/86 گرم)، وزن خشک ریشه (2/41 گرم) با کاربرد آمینول فورته و نیتروکسین و بیشترین میزان اسانس درتیمار آمینول فورته و نیتروکسین بوده است.

کلیدواژه ها:

کودهای بیولوژیک ، Ocimum basilicum L ، خصوصیات زراعی ، اسانس ، ریحان