ارزیابی پتانسیل تجارت جهانی ایران (کاربرد مدل جاذبه)

سال انتشار: 1392
نوع سند: مقاله کنفرانسی
زبان: فارسی
مشاهده: 1,866

فایل این مقاله در 20 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

EME02_129

تاریخ نمایه سازی: 14 شهریور 1393

چکیده مقاله:

یکی از بهترین راهکارهای توسعه تجارت و بهره مندی از منافع حاصل از آن، شناسایی دقیق پتانسیل های تجاری و اقتصادی شرکای تجاری و بررسی راه های افزایش همکاری اقتصادی و مبادلات تجاری به سطح مطلوب میباشد. این پژوهش با هدف ارزیابی و برآورد پتانسیل تجاری ایران و 167 کشور که در سال 1390 با آن ها روابط تجاری داشته است تدوین شده است. به همین منظور با بکارگیری داده های مقطعی، پتانسیل تجاری تمامی شرکای تجاری ایران با بکارگیری یک مدل جاذبه محاسبه گردیده و شکاف میان تجارت واقعی و پتانسیل تعیین گردید. این مدل در سناریوهای مختلف مورد برازش قرار گرفته و مشخص گردید که نتایج حاصل از برآورد مدل جاذبه توسعه یافته که در آن ویژگیهای انفرادی شرکای تجاری ایران را نیز در نظر می گیرد نتایج بهتری داشته و نسبت به مدل استاندارد جاذبه از قدرت توضیح دهندگی بیشتری برخوردار میباشد.نتایج منتج از مدل نهایی پژوهش نشان می دهد که متغیرهای مستقلی نظیر جمعیت، تولید ناخالص سرانه داخلی، فاصله بین کشورها، عضویت در اتحادیه اروپا و همکاری اقتصادی شرق آسیا، میتوانند که در مجموع حدود 60 درصد از تغییرات متغیر وابسته (تجارت دوجانبه) را توضیح دهند. بررسی ها نشان می دهند که کشور جمهوری اسلامی ایران، با 67 کشور جهان میزان تجارت واقعی بیشتر از پتانسیل برآوردی و با 94 کشور جهان، میزان تجارت واقعی کمتر از پتانسیل تخمینی داشته است و از این رو فضای مناسبی برای استفاده از ظرفیت های خالی موجود تجاری برای کشور ایران دیده میشود. بررسی های تکمیلی تر نشان میدهند که بیشترین مقدار استفاده نشده از پتانسیل تجاری به ترتیب به پنج کشور اروگوئه، پرو، مالی، بوسنی و السالوادور، اختصاص داشته و مقدار تجارت واقعی ایران با این کشورها کمتر از پتانسیل تخمینی بوده است. بطورمشابه، مقدار تجارت واقعی ایران نیز به ترتیب با پنج کشور ترکیه، ونزوئلا، ترکمنستان، یوگسلاوی و کنگو، بیشتر از مقدار پتانسیل تعیین شده می باشد.

کلیدواژه ها:

پتانسیل تجارت جهانی ، مدل جاذبه توسعه یافته ، تجارت خارجی JEL: F15 ، F17 طبقه بندی

نویسندگان

ناصر نصیری

دانشجوی دکترای اقتصاد بین الملل دانشگاه حاجت تپه ترکیه

سعید حاجی حسنی اصل

دکترای اقتصاد دانشگاه دکوز ایلول ترکیه