سنجش درجه توسعه یافتگی شهرستان های استان مازندران بر اساس شاخص های عمده بخش کشاورزی

کاهش نابرابری در بهره مندی از منابع، دست آوردها و امکانات جامعه، یکی از مهمترین معیارهای اساسی توسعه به شمار می آید. مفهوم توسعه علاوه بر رشد در همه جهات، توزیع متعادل را نیز در بر می گیرد، توزیع متعادل امکانات و خدمات، گامی در جهت از بین بردن تفاوت های ناحیه ای و پراکندگی متناسب جمعیت در سطح منطقه است. توسعه متعادل و متوازن فضاهای جغرافیایی، نیازمند بررسی دقیق و همه جانبه مسایل اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و شناخت بهتر نیازهای جامعه و بهبود آنهاست. به همین جهت از جمله معیارهای معمول در برنامه ریزی منطقه ای، سطح بندی نواحی بر اساس برخورداری از شاخص های مختلف توسعه است.در پژوهش حاضر سعی شده با بهره گیری از دو تکنیک تحلیل عاملی و تحلیل خوشه ای و استفاده از شاخص های عمده بخش کشاورزی به تعیین و تحلیل سطوح توسعه شهرستان های استان مازندران پرداخته شود. رویکرد حاکم بر این پژوهش توصیفی، تحلیلی و از نوع کاربردی – توسعه ای می باشد. یافته های پژوهش نشان می دهد که بین شهرستان های استان به لحاظ شاخص های بخش کشاورزی اختلاف وجود دارد و نتیجه به کارگیری تکنیک تحلیل عاملی، شهرستان ها را در 5 سطح بسیار برخوردار، برخوردار، نسبتاً برخوردار، محروم و بسیار محروم قرار داده که شهرستان محمودآباد با امتیاز 63/4 در سطح بسیار برخوردار و شهرستان چالوس با امتیاز 24/4- در سطح بسیار محروم واقع شده اند. نتایج نشان می دهد که 25/6 درصد شهرستان ها در سطح بسیار برخوردار، 25 درصد در سطح برخوردار، 50 درصد در سطح نسبتاً برخوردار، 5/12 درصد در سطح محروم و 25/6 درصد در سطح بسیار محروم قرار گرفته اند. با استفاده از تکنیک تحلیل خوشه ای و ترسیم نمودار دندروگرام، شهرستان های استان در 5 گروه همگن طبقه بندی شده اند. در پایان نیز پیشنهاداتی جهت بهبود وضعیت نواحی محروم ارائه گردید.

کلیدواژه ها:

توسعه یافتگی ، نابرابری ، سطوح توسعه ، تحلیل عاملی ، تحلیل خوشه ای ، استان مازندران