ارزیابی تأثیر کاربرد غلظت های مختلف هورمون سایتوکینین بر افزایش انتقال مجدد مواد فتوسنتزی دو رقم گلرنگ بهاره(Carthamus tinctorius L.)

به منظور بررسی تاثیر کاربرد غلظ ت های مختلف هورمون سایتوکینین(BAP) بر انتقال مجدد مواد فتوسنتزی و بهره وری دو رقم بهاره ی گلرنگ، آزمایشی به صورت فاکتوریل دو عاملی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار در مزرعه ی تحقیقاتی دانشکده ی کشاورزی دانشگاه زنجان در بهار سال 1391 اجرا شد. در این آزمایش ارقام گلرنگ بهاره در دو سطح (گلدشت و زنده رود) و غلظت های مختلف هورمون سایتوکینین در پنج سطح (صفر، 25، 50، 75 و 100 میکرومولار) در زمان گلدهی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که کاربرد هورمون سایتوکینین از طریق افزایش اندازه ی مخزن، باعث افزایش تقاضای مخزن شده و به دنبال آن انتقال مجدد مواد فتوسنتزی از ساقه به دانه ها افزایش می یابد. بالاترین انتقال مجدد مواد فتوسنتزی با کاربرد غلظت 100 میکرومولار هورمون سایتوکینین (با میانگین 1.99 گرم بر بوته) مشاهده شد. به طوری که کاربرد هورمون سایتوکینین با غلظت 100 میکرومولار به طور میانگین باعث افزایش انتقال مجدد مواد فتوسنتزی به میزان 82.57 درصد نسبت به شاهد شد. همچنین هورمون سایتوکنین باعث افزایش کارایی ساقه در انتقال ذخایر به دانه و سهم ذخایر ساقه در عملکرد دانه گردید. بنابراین کاربرد هورمون سایتوکینین با افزایش انتقال مجدد مواد فتوسنتزی از ساقه به طبق ها باعث افزایش عملکرد و افزایش بهره وری گیاه گلرنگ شده که این امر می تواند نقش مهمی در انتخاب غیر مستقیم جهت افزایش عملکرد این گیاه داشته باشد. امید است با شناسایی عوامل تاثیرگذار بر افزایش عملکرد گیاه گلرنگ گامی موثر در راستای توسعه ی کشت این گیاه به عنوان یک دانه ی روغنی سازگار با شرایط آب وهوایی کشورمان برداشته شود.

کلیدواژه ها:

انتقال مجدد مواد فتوسنتزی ، سایتوکینین ، سهم ذخایر ساقه در عملکرد دانه ، عملکرد دانه ، گلرنگ ، کارایی ساقه در انتقال ذخایر به دانه