بادگیر، رهیافت معماری سنتی در استفاده از انرژی پاک

آب و هوا و نوع اقلیم از پدیده هایی است که انسان همواره در طول هزاران سال با بهره گیری از تجارب خود به نوعی با آن مقابله کرده است. شهرها، روستاها و مناطقی که در حاشیه کویر و نواحی گرم و خشک ایران قرار دارند به علت شرایط اقلیمی حاکم، ویژگی و ساختار معماری خاصی را به خود گرفته اند. به عبارت دیگر اقلیم به خودی خود بر بسیاری از ارکان زیستی انسان همچون شکل سرپناه و ترکیب مجتمع زیستی ، نوع خوراک و پوشش و... تاثیرات عمده دارد. در حیطه بنا و شهر تاثیر اقلیم آن چنان است که می باید اصول و مبانی آن از مقیاس کلان تا خرد، در حافظه دائمی معماران و طراحان محیط مصنوع قرار گیرد. از سوی دیگر حقیقت فانی بودن منابع انرژی فسیلی و نتایج تخریب محیط طبیعی در اثر مصرف آنها تاثیر عمده ای بر روند زندگی انسان گذاشته است. به زودی این منابع تهی می شوند و هرچه سریعتر می باید در جستجوی منابع جایگزین شویم. با توجه به یافته های معماری گذشته در استفاده از انرژی های تجدیدپذیر و فناوری نوین، آنچه که به عنوان فرایندی فانی و اجتناب ناپذیر به نظر می رسد را می توان ترمیم و پایدار نمود. طراحی و منطق رفتار حرارتی عواملی چون بادگیر می تواند مفاهیم پایداری را در بناها ایجاد و آسایش انسان را تسریع نمایند. پژوهش حاضر سعی دارد با معرفی و تجزیه و تحلیل کارایی بادگیر به عنوان راهکاری کارا در معماری سنتی به منظور تامین آسایش حرارتی در بناها به معرفی چند نمونه از بناهای معاصر تاثیر پذیرفته از این عنصر ارزشمند معماری سنتی بپردازد، امید آنکه با گسترش ادبیات مکتوب در زمینه شناخت بادگیر ایرانی گامی برداشته باشد.

کلیدواژه ها:

بادگیر ، معماری سنتی ، انرژی پاک ، پهنه های اقلیمی ، بحران های زیست محیطی