جایگاه کیفیت های طراحی شهری درایستگاه های متروباتاکید برالگوهای بومی نمونه موردی: ایستگاه های متروی امام خمینی، هفت تیر، میدان انقلاب

طراحی شهری دانش، هنر و حرفهای است که ساماندهی کیفیات محیطی عرصه های شهری و همگانی بیرونی موضوع آن است. توجه به کیفیتهای طراحی شهری با تاکید بر الگوهای بومی، در احداث فضاهای زیر زمینی بویژه ایستگاههای مترو، می تواند به پایداری و مطلوبیت این فضاها منتهی شود. توسعه فضاهای زیر سطحی شهری، می تواند نقش مهمی در پایداری شهرهای بزرگ و پرجمعیت معاصر، ایفا نماید. ساخت و احداث این فضاها، پدیدهای نوین در ایران است که می تواند تضعیف یا تقویت ویژگیهای طبیعی، انسانی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی شهرهایی مانند تهران را موجب شود. با طرح این مساله، هدف این نوشتار، تبیین جایگاه کیفیتهای طراحی شهری در فضاهای ایستگاهی مترو با تاکید بر الگوهای بومی است. تحقیق حاضر با روش تحلیلی - توصیفی و مطالعات بین سه حوزه طراحی شهری و کیفیتهای مربوطه؛ توسعه زیرسطحی و فضاهای ایستگاهی مترو؛ الگوهای بومی معماری و طراحی شهری انجام می شود. بنابراین پس از طرح مساله و واژه شناسی، به مطالعه تعاریف و کیفیتهای طراحی شهری از دیدگاه صاحب نظران و جمع بندی و استخراج کیفیتهای جامع طراحی شهری با رویکرد مقاله انجام گردید. در ادامه و در راستای پژوهش ایستگاههای متروی امام خمینی، هفت تیر و میدان انقلاب بررسی؛ بطور موردی مطالعه و تحلیل شد. نتایج مطالعه نشان می دهد که در برنامه ریزی و طراحی فضاهای ایستگاهی مترو باید به کیفیتهای جامع طراحی شهری توجه شود. این کیفیتها عبارتند از: هویت و خوانایی، پایداری زیست محیطی، پایداری اجتماعی فرهنگی و اقتصادی، ایمنی و امنیت، کارایی و تنوع، پیاده مداری و سهولت دسترسی، پیوستگی و یکپارچگی، تناسبات و مقیاس انسانی، آزادی، انعطافپذیری، سرزندگی،جذابیت و غنای حسی ، عدالت. تحلیل نمونه های موردی، هم از نظر کیفیتهای عام و هم از نظر الگوهای بومی، از جایگاه پایین و ضعیف کیفیتهای طراحی شهری و الگوهای بومی حکایت دارد. بطور کلی توجه به کیفیتهای طراحی شهری با محوریت الگوهای بومی می تواند به ارتقای پایداری، مطلوبیت و انسان مداری آنها منجر شود

کلیدواژه ها:

طراحی شهری ، کیفیت های طراحی شهری ، توسعه زیرسطحی ، فضاهای زیرسطحی شهری ، الگوهای بومی