آسیب شناسی نشانه های شهری در روند ایجاد هویت ایرانی - اسلامی؛ نمونه موردی شهر اردستان

سرزمین ایران از فرهنگ و تمدنی غنی و چندهزار ساله برخوردار است و به تبع آن در جای جای این سرزمین نشانه هایی از این فرهنگ و تمدن وجود دارد. شهرها به عنوان وارثان این نشانه ها، اغلب در دوره های تاریخی مختلف دچار تحول و دگرگونی شده اند چرا که با تغییر حکومت ها عموماً تلاش برای تخریب آثار مربوط به دوره های گذشته آغاز شده است. این در حالی است که نشانه ها نمود و مظهر هویت شهرها هستند. در این بین شاید تخریب آثار گذشتگان توسط حکام جدید تا حدودی ذهنیت را نسبت به دوره های قبلی تغییر داده باشد اما باید به این نکته اشاره داشت که زندگی نامه این نشانه ها سینه به سینه از طریق مردمان به نسل های بعدی انتقال یافته است و در این روند تنها ظاهر این نشانه هاست که از بین رفته است. با توجه به اینکه حکومت جمهوری اسلامی ایران خواهان حفظ این آثار در راستای ایجاد هویت ایرانی واسلامی برای شهرها و شهروندان آن می باشد لذا این مهم لزوم شناخت، بررسی و تلاش برای ایجاد بستری مناسب برای تعامل هر چه بیشتر مردم با این نشانه ها را ایجاب می کند. آسیب شناسی نشانه ها در زمینه هویت ایرانی و اسلامی به ما کمک میکند تا عواملی که باعث خدشه دار شدن آنها در ذهن شهروندان شده است شناسایی شده و مانع از ایجاد اختلال در وظیفه اجتماعی این نشانه ها که همان حفظ میراث هویتی جامعه می باشد، شود. در این پژوهش ابتدا به شناخت نشانه های شهری دارای هویت ایرانی – اسلامی در شهر اردستان با استفاده از روش شناختی لینچ پرداخته و سپس آسیب شناسی هر کدام بر اساس شاخص های تعریف شده انجام داده شده است. بدین منظور تصاویر ذهنی شهروندان اردستانی در قالب کروکی های ترسیم شده، پرسشنامه های پاسخ داده شده و نقاشی هایی تهیه گردیده است. سپس با استفاده از جدول معیارها و شاخص های تبیین شده به آسیب شناسی هر نشانه پرداخته شده است.

کلیدواژه ها:

نشانه ، نشانه شهری ، هویت ، هویت ایرانی - اسلامی ، اردستان ، روش شناختی لینچ