بررسی و مقایسه میزان کربن، ازت و نسبت کربن به ازت در خاک و اندام های هوایی Lactuca orientalis و Acanthophyllum squarrosum در مراتع جنوبی شهرستان بیرجند

کربن عمده‌ترین عنصر گازهای گلخانه‌ای محسوب می‌شود که ترسیب آن توسط فرآیند فتوسنتز و از طریق زیتوده گیاهی، ساده‌ترین و ارزان‌ترین راهکار ممکن برای کاهش سطح این گاز اتمسفری است. در این مطالعه میزان کربن، ازت و نسبت کربن به ازت خاک (C/N) ناشی از اثر گیاه Lactuca orientalis و Acanthophyllum squarrosum در مقایسه با خاک منطقه شاهد و همچنین میزان این عناصر در اندام‌های هوایی این دو گونه در مراتع استپی شهرستان بیرجند ارزیابی شد. بدین منظور ایستگاه پخش سیلاب در 25 کیلومتری بیرجند انتخاب و نمونه‌برداری به روش تصادفی سیستماستیک در طول سه ترانسکت انجام شد. جهت تعیین میزان کربن آلی در 36 نمونه خاک برداشت شده از دو عمق 0-20 و 20-60 سانتی‌متری پای بوته‌ها و حد فاصل بوته‌ها (منطقه شاهد) از روش والکی- بلاک استفاده گردید. میزان کربن در 18 نمونه گیاهی برداشت شده به روش احتراق در کوره الکتریکی بوده و ازت خاک و گیاه به روش کجلدال تعیین شد. داده‌های بدست آمده با استفاده از آزمون LSD, (ANOVA)f (حداقل اختلاف معنی‌داری فیشر) و t-student تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان می‌دهد که میزان کربن، ازت و C/N در خاک پای گونه Acanthophyllum squarrosum در مقایسه با گونه Lactuca orientalis نسبت به منطقه شاهد بیشتر است که ناشی از ریزش اندام‌های هوایی است. ولی از لحاظ کیفیت اندام‌های هوایی سرعت تجزیه‌پذیری و اثرات آن بر خاک گونه Lactuca orientalis از شرایط بهترین نسبت به گونه Acanthophyllum squarrosum برخوردار است.

کلیدواژه ها:

تثبیت کربن ، تثبیت ازت ، نسبت C/N ، چوبک ، کاهو وحشی ، مراتع بیرجند