مدلسازی رابطه سودآوری و ساخته سرمایه:شواهدی از رویکردهای خطی و غیر خطی

شناسایی رابطه میان سودآوری و تصمیمات تأمین مالی شرکت‌ها (ساختار سرمایه) به منظور اتخاذ تصمیمات تأمین مالی جهت حصول به ساختار سرمایه بهینه است. ساختار سرمایه بهینه می‌تواند ارزش شرکت را حداکثر و هزینه سرمایه را حداقل می‌نماید. حصول به ساختار سرمایه‌ای بهینه، همواره از مباحث چالش برانگیز متخصصان حوزه اقتصاد مالی بوده است. این مقاله به تحلیل‌ معیارهای ساختار سرمایه و سودآوری شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و مدلسازی روابط میان آنها با اتخاذ رویکرد مقایسه‌‌ای میان مدل‌های رگرسیون خطی، پانل گشتاوری تعمیم‌یافته و شبکه‌های عصبی مصنوعی و تحلیل کاربرد نتایج حاصل می‌پردازد. در راستای این هدف، صورت‌های مالی شرکت‌های منتخب پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی دوره ده ساله (1380 الی 1390) مورد بررسی قرار می‌گیرد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که رابطه میان ساختار سرمایه و سودآوری (بازده دارایی‌ها و بازده حقوق صاحبان سهام) به شکل منفی و با اندازه شرکت، مثبت است. لذا نظریه سلسله مراتبی در رابطه میان سودآوری و ساختار سرمایه شرکت‌های بورسی تأیید می‌شود که بدین ترتیب شرکت‌های سودآور به استقراض کمتری روی آورده و ترجیح می‌دهند از منابع داخلی تأمین مالی نمایند. علاوه بر این هر چه شرکت‌ها بزرگتر باشند بدلیل قدرت چانه‌زنی و یا ساختار مالی شرکت‌های دولتی واگذار شده در بورس و یا هزینه نظارت کمتر، از اهرم مالی بیشتری مطابق با نظریه نمایندگی بهره می‌گیرند. همچنین مدل‌های رگرسیون گشاوری تعمیم یافته و شبکه‌های عصبی مصنوعی توان بهتری در مدلسازی رابطه میان سودآوری و ساختار سرمایه شرکت‌ها از حیث ثبات و تفسیر نتایج دارند.

کلیدواژه ها:

مدلسازی ساختار سرمایه ، نظریه سلسله مراتبی ، سیستم گشتاوری تعمیم یافته ، شبکه های عصبی مصنوعی