بررسی اثر نماتدکشی اسانس تعدادی از گیاهان دارویی خانواده نعناع بر نماتد Meloidogyne javanica در شرایط آزمایشگاهی

در میان نماتدهای پارازیت گیاهی، نماتدهای ریشه گرهی Meloidigyne spp از عوامل مهم ایجاد خسارت اقتصادی بر محصولات کشاورزی بوده و دارای گسترش جهانی هستند. به دلیل مشکل بودن مدیریت و مبارزه شیمیایی نماتدها، درسالهای اخیر استفاده از گیاهان دارویی و فرآورده های گیاهی، به عنوان یکی از روش های مؤثر در کنترل آفات و بیماری ها توجه بسیاری از محققان را به خود جلب کرده است. بسیاری از گیاهان دارویی دارای خاصیت نماتدکشی می باشند. برای بررسی فعالیت ضد نماتدی اسانس گیاهان خانواده نعناع، سه گیاه دارویی مرزه (Saturea hortensis) و زوفا (Hyssopus officinalis) و آویشن باغی (Thymus vulgaris) در طرح آزمایشی فاکتوریل بصورت کاملاً تصادفی با چهار تکرار استفاده شد. اثر غلظت های 500،0 و 1500 پی پی ام اسانس ها روی مرگ و میر 100 عدد لاروسن دوم و 100 عدد تخم نماتد به طور جداگانه ارزیابی گردید. میزان مرگ و میرلارها، 72 ساعت پس از مواجهه نماتد با غلظت های مختلف اسانس محاسبه گردید. تجزیه و تحلیل آماری داده های حاصل نشان دهنده اثر معنی دار اسانس مرزه روی مرگ و میر لارو نماتد و ممانعت از تفریخ تخم بود. اثر کشندگی با غلظت اسانس رابطه یی مستقیم داشت. به عبارت دیگر غلظت 1500 پی پی ام اسانس مرزه بالاترین میزان مرگ و میر لارو و عدم تفریخ تخم نماتد را نشان داد. در مجموع اسانس گیاهان مورد آزمایش تأثیر مطلوبی، علیه نماتد Meloidogyne javanica داشته و امکان استفاده از آنها به عنوان عامل طبیعی نماتدکش وجود دارد.

کلیدواژه ها:

اسانس ، آویشن باغی ، زوفا ، مرزه ، نماتد ریشه گرهی