بررسی اثرات عملیات سازه ای مکانیکی آبخیزداری در ترسیب کربن بمنظور اصلاح تغییرات اقلیمی (مطالعه موردی حوزه آبخیز گاودره در استان کردستان)

گرم شدن کره زمین بر اثر افزایش غلظت گاز های گلخانه ای اتمسفر، منجمله دی اکسید کربن، تغییرات اقلیمی طی ده های اخیررا بدنبال داشته است. این امر روند تخریب منابع طبیعی، خاک و آب را بویژه در مناطق خشک و نیمه خشک تشدید نموده است. یکیاز مهمترین ابزارهای سازگاری و یا اصلاح پیامدهای این پدیده زیانبار، همانا ترسیب کربن توسط اکوسیستم های طبیعی به کمکابزارهای مدیریتی کارا نظیر عملیات مکانیکی و احیایی آبخیزداری است. این تحقیق با هدف ارزیابی و تعیین کمی ترسیب کربن درسازههای کنترل روانآب و رسوب مانند سدهای کوتاه رسوب گیر ملاتی، گابیونی و بانکت بندی در سایت معرف استان اجراء گردید.نمونه برداری در واحد های کاری با اعمال روش نمونهگیری سیستماتیک تصادفی از بایوماس، لاشبرگ و خاک انجام و نمونه ها موردتجزیه آزمایشگاهی قرار گرفتند. نتایج تجزیه آماری دادهها حاکی است که میزان ذخیره کربن پوشش گیاهی در تیمار آزمایشی بانکتبندی دارای افزایش معنیداری در سطح 5 % می باشد. همچنین نتایج کل عملکرد ترسیب کربن، شامل پوشش گیاهی و خاک، نشانمیدهد که میزان ترسیب کربن بر اثر اجرای عملیات مکانیکی آبخیزداری افزایش یافته است. این افزایش در تیمارهای بانکت بندی وسد های رسوبگیر گابیونی با سطح معنی داری 1% بیشتر از شاهد آزمایش بوده و در مقایسه با آن در کلاس برترین قرار می گیرند.میانگین حداکثر کربن ترسیب یافته عملیات بانکت بندی در واحد سطح 7266 کیلوگرم در هکتار بوده است. بطور کلی عملیاتاصلاحی سازههای مکانیکی بویژه بانکت بندی بعنوان اقدامی در جهت حفاظت از اکوسیستم طبیعی، دارای قابلیت بالایی در ترسیبکربن بوده و خاک نیز مهمترین مخزن ترسیب کربن در این عملیات بشمار می آید.

کلیدواژه ها:

تغییرات اقلیمی ، سازه های مکانیکی ، ترسیب کربن و حوزه گاودره استان کردستان