اثر افزودن امولسی ‎فایر و مولتی آنزیم در جیره های حاوی کنجاله کلزا با سطوح متفاوت انرژی بر عملکرد، ویژگی های لاشه، قابلیت هضم مواد مغذی و برخی فراسنجه های خونی در جوجه های گوشتی

چکیده مبسوط مقدمه و هدف: به ‎دلیل بالابودن قیمت منابع پروتئینی، پرورش دهندگان به دنبال منابع جایگزین برای مکمل‎ های پروتئینی هستند که با هزینه کمتری در دسترس باشند. تامین انرژی جیره نیز هزینه بالایی دارد که قسمت عمده آن در جیره توسط منابع مختلف چربی و روغن تامین می شود. برخی از مواد افزودنی ها، مانند مولتی آنزیم ها و امولسی‎فایرها، می توانند در دسترس بودن و قابلیت هضم مواد مغذی به ویژه پروتئین ها و چربی ها را افزایش دهند. از این ‎رو، این پژوهش با هدف بررسی اثر افزودن مولتی ‎آنزیم و امولسی‎فایر در جیره های حاوی کنجاله کلزا با سطوح متفاوت انرژی بر عملکرد، ویژگی‎ های لاشه، فراسنجه های خونی، و قابلیت هضم مواد مغذی در جوجه های گوشتی انجام شد.  مواد و روش ها: تعداد ۸۰۰ قطعه جوجه گوشتی نر یک‎روزه سویه راس ۳۰۸ در قالب طرح کاملا تصادفی با آرایش فاکتوریل ۲*۲*۲ شامل دو سطح انرژی (توصیه‎ شده و صد کیلوکالری کمتر از مقدار توصیه شده)، دو سطح مولتی ‎آنزیم و موزایم (صفر و ۰/۰۱ درصد جیره) و دو سطح امولسی‎فایر لیزوفسفولیپید (صفر و ۰/۰۵ درصد جیره) در ۴۰ واحد آزمایشی با پنج تکرار و ۲۰ پرنده در هر تکرار توزیع و به‎ مدت ۴۲ روز در سه دوره آغازین (۱۰-۱ روزگی)، رشد (۲۴-۱۱ روزگی) و پایانی (۴۲-۲۵ روزگی) پرورش داده شدند. یافته ها: افزودن آنزیم و امولسی‎فایر به جیره های با سطح بالای انرژی در مقایسه با جیره های با سطح پایین انرژی سبب بهبود افزایش وزن در دوره رشد شد. در دوره پایانی، تفاوتی در افزایش وزن با استفاده از جیره های با سطح پایین انرژی و استفاده از آنزیم و امولسی‎فایر در مقایسه با جیره های با سطح توصیه شده انرژی بدون افزودن آنزیم و امولسی‎فایر و یا با استفاده از آنزیم و یا استفاده از امولسی‎فایر و یا هر دو افزودنی ایجاد نشد. در کل دوره، استفاده از جیره های با سطوح پایین انرژی با استفاده از آنزیم و امولسی‎فایر تفاوتی در افزایش وزن در مقایسه با جیره های با سطح توصیه ­شده انرژی بدون آنزیم و امولسی‎فایر نشان نداد. اثرات متقابل سه جانبه سطح انرژی، آنزیم و امولسی‎فایر بر مصرف خوراک در هیچ یک از دوره های پرورش معنی دار نبود. در دوره آغازین، استفاده از آنزیم و امولسی‎فایر در جیره های با سطح توصیه شده انرژی سبب بهبود ضریب تبدیل خوراک نسبت به جیره های با سطوح پایین انرژی، بدون استفاده از آنزیم و امولسی‎فایر شد. در دوره رشد، ضریب تبدیل خوراک با استفاده از جیره های با سطح انرژی توصیه ‎شده و با استفاده از آنزیم و امولسی‎فایر نسبت به جیره های با سطح پایین انرژی بدون افزودنی و یا با استفاده از آنزیم و یا امولسی‎فایر و یا هر دو افزودنی بهبود یافت. در دوره پایانی، تفاوتی درضریب تبدیل خوراک با استفاده از جیره های با سطوح پایین انرژی، حاوی آنزیم و امولسی‎فایر در مقایسه با جیره های با سطح توصیه شده انرژی بدون افزودن آنزیم و امولسی‎فایر و یا با استفاده از آنزیم و یا امولسی‎فایر و یا هر دو افزودنی مشاهده نشد. در کل دوره، ضریب تبدیل خوراک در جیره های با سطح پایین انرژی و استفاده از آنزیم و امولسی‎فایر با ضریب تبدیل خوراک جیره های با انرژی توصیه شده بدون افزودنی و یا با استفاده از آنزیم و یا امولسی‎فایر تفاوت معنی داری را نشان نداد. بیشترین درصد لاشه مربوط به استفاده از جیره های با سطوح توصیه شده انرژی و حاوی آنزیم و امولسی‎فایر بود. بیشترین درصد سینه مربوط به جیره های با سطح انرژی توصیه شده و استفاده از آنزیم بود. بیشترین درصد چربی محوطه بطنی و بیشترین درصد سنگدان مربوط به جیره های شاهد با سطح انرژی توصیه شده بودند. همچنین، بیشترین درصدهای کبد و پانکراس به جیره های با سطوح انرژی توصیه‎ شده و حاوی امولسی‎فایر تعلق داشت. بیشترین غلظت ‎های تری گلیسرید و VLDL خون در جیره های با سطح توصیه شده انرژی بدون استفاده از آنزیم و امولسی‎فایر یافت شد. استفاده از امولسی‎فایر در جیره های با سطوح توصیه شده انرژی موجب کاهش غلظت تری گلیسرید و VLDL نسبت به جیره های با سطح توصیه شده انرژی بدون استفاده از آنزیم و امولسی‎فایر و یا جیره های با سطح توصیه شده انرژی با استفاده از آنزیم شد. تفاوتی در غلظت ‎های تری گلیسرید و VLDL خون با افزودن آنزیم و امولسی‎فایر در جیره های با سطوح پایین انرژی مشاهده نشد. افزودن امولسی‎فایر به جیره های با سطح پایین انرژی، غلظت­ های تری گلیسرید و VLDL خون کمتری را نسبت به جیره های با سطح توصیه شده انرژی بدون استفاده از آنزیم و امولسی‎فایر و یا با استفاده از آنزیم یا هر دو افزودنی نشان داد. جیره های حاوی آنزیم، قابلیت هضم ماده آلی، پروتئین خام و چربی خام بهتری را نشان دادند. استفاده از امولسی‎فایر در جیره قابلیت هضم پروتئین و چربی را بهبود بخشید. نتیجه گیری: نتایج این آزمایش نشان می ‎دهند که استفاده از مولتی آنزیم وموزایم و امولسی‎فایر در جیره های حاوی کنجاله کلزا با سطح انرژی پایین تر از میزان توصیه شده (۱۰۰ کیلوکالری کمتر از مقدار توصیه شده) در دوره پایانی و کل دوره می تواند در بهبود وزن و ضریب تبدیل خوراک و قابلیت هضم پروتئین خام و چربی خام موثر باشد. با کاهش ۱۰۰ کیلوکالری انرژی از مقدار انرژی توصیه ‎شده در دوره پایانی و رشد، حدود ۲ درصد از مقدار روغن جیره کاسته شد که این امر در کاهش هزینه جیره موثر بود.

کلیدواژه ها:

Cost ، Feed conversion ratio ، Food additives ، Growth ، Nutrients ، افزودنی های خوراکی ، رشد ، ضریب تبدیل ، مواد مغذی ، هزینه