بازشناسی مشخصه های سنن الهی و اجتماعی در قرآن

هر قاعده کلی و جهان شمولی که در رابطه با رشد، شکوفایی، تعالی یا سقوط و انحطاط انسان و جامعه باشد، بیانگر سنتی از سنن الهی و اجتماعی است. شناخت و درک این سنن، عامل مهم و اساسی در جلوگیری از نابودی امت ها و عامل پیشرفت و عزت است؛ زیرا سنن الهی همان گونه در جوامع و امت های حاضر جریان می یابد که در سابق جریان یافته است و آگاهی جامع نسبت به آنچه در جوامع پیشین باعث سقوط آن ها شده، می تواند در سایر امت ها و جوامع تسری یابد و به دنبال آن از نابودی امت جلوگیری کند. بر این پایه واکاوی مشخصه های سنن الهی و اجتماعی؛ یعنی بررسی عوامل تشکیل دهنده، سازنده و شرایط سنت ها و قواعد آن که از جانب خداوند در زیست انسان از اول خلقت تاکنون دخیل بوده، بسیار مهم و ضروری است، چراکه انسان و اجتماع باید از چرایی اتفاقاتی که بر وی عارض می گردد، علل و عوامل و شرایط آن اطلاع داشته باشد تا بتواند با عملکرد ایجابی یا سلبی نسبت به آن اتفاقات، اقدامی نماید و زندگی دنیوی و اخروی خویش را در رسیدن به سعادت، کمال و قرب الهی با کوتاه ترین زمان و درست ترین راه طی کند. با این بیان مولفه های سنن الهی و اجتماعی در قرآن و تفاسیر، با توجه به بررسی های کتابخانه ای و روش تحلیلی و توصیفی در مواردی ازجمله ابتناء بر اصل علیت، عمومیت و فراگیر بودن، ثبات و تغییرناپذیری، سازگاری با اختیار انسان، هدایت گری و اجتماعی بودن و توالی سنت های الهی، بیان شده است.

کلیدواژه ها:

مشخصه ها ، علیت ، ثبات ، عمومیت ، اختیار ، حاکمیت ، توالی