تبیین مبانی تربیت سیاسی واجتماعی در اندیشه های دیویی و مطهری به منظور تدوین الگوی تربیت شهروندی برای آموزش و پرورش

هدف از انجام پژوهش حاضر، تبیین مبانی تربیت سیاسی و اجتماعی در اندیشههای جان دیویی و مطهری به منظور تدوین الگوی تربیت شهروندی بود. روش پژوهش ازنظر هدف، کاربردی و ازنظر گردآوری دادهها، روش آمیخته اکتشافی بود. مشارکت کنندگان در این پژوهش در بخش کیفی شامل متخصصان و صاحب نظران تعلیم و تربیت بود که از بین آن ها تعداد ۱۷ نفر با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. همچنین، در بخش کمی، جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دبیران دروس مطالعات اجتماعی و جامعه شناسی شهرستان بندرلنگه به تعداد ۱۵۰ نفر بود که با استفاده از جدول مورگان و روش نمونه گیری تصادفی طبقهای با تخصیص متناسب تعداد ۱۰۸ نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. اطلاعات موردنیاز در بخش کیفی با مصاحبه ساختاریافته و در بخش کمی با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته جمع آوری شد. برای تعیین روایی و پایایی ابزار پرسشنامه مذکور به ترتیب از روش های صوری و محتوایی و ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد که بر این اساس روایی صوری و محتوایی تایید و مقدار پایایی نیز برابر با ۸۴/۰ به دست آمد. مجموعه یافتههای به دست آمده از بخش کیفی در ۴ طبقه کلی مبنی بر اندیشههای سیاسی و اجتماعی مطهری و اندیشههای سیاسی و اجتماعی دیویی و ۱۹ مولفه گزارش شد. بر این اساس، اندیشههای سیاسی مطهری شامل مولفههای ارزش ها، مشارکت، شایستگیهای درونی و شایستگیهای بیرونی و اندیشههای اجتماعی نیز شامل مولفههای قانون مداری، مسئولیت پذیری، شهروندگری، انسانیت، اخلاق مداری، درون سازی بودند. همچنین مولفههای اندیشه سیاسی دیویی شامل آزادیهای عقاید، منابع، انسان و فردیت و مولفههای اندیشههای اجتماعی وی نیز شامل تعامل، تشریک مساعی، فرد محوری و اجتماع محوری بودند. دادههای بخش کمی با تکنیک معادلات ساختاری تحلیل شد که نتایج نشان داد، مولفههای مذکور در سطح معناداری ۹۵/۰ بزرگ تر از مقدار ۹۶/۱ است، بنابراین، نتیجه حاصل از پژوهش حاکی از آن است که اندیشههای مطهری و جان دیویی دلالتهای مهمی برای تربیت شهروندی دارد. بر این اساس میتوان اندیشههای فلاسفه مذکور را به عنوان یک منبع و راهبری مطمئن در حوزههای تربیت شهروندی جهت بهتر زیستن و ایجاد مدینه فاضله به کار گرفت.

کلیدواژه ها:

تربیت اجتماعی ، تربیت سیاسی ، تربیت شهروندی ، دیویی ، مطهری