کیفر توهین و دشنام در نظام عدالت کیفری ایران

توهین و دشنام به عنوان یکی از جرائم علیه کرامت و حیثیت انسانی، همواره در نظام عدالت کیفری ایران مورد توجه قانون گذار بوده است. با وجود این، چارچوب حقوقی موجود در برخورد با این رفتارها با چالش های مفهومی، ساختاری و اجرایی قابل توجهی مواجه است. فقدان تعریف دقیق و منقح از مفهوم «توهین»، گستردگی دامنه جرم انگاری، نبود تناسب میان شدت رفتار و میزان مجازات، و بروز تفسیرهای متفاوت در رویه قضایی از مهم ترین مسائل این حوزه به شمار می روند. علاوه بر این، تحولات اجتماعی و ظهور فضای مجازی ابعاد تازه ای به این جرم افزوده و نیاز به بازنگری در قانون گذاری و سیاست جنایی کشور را دوچندان کرده است. این پژوهش با بررسی مبانی نظری، چالش ها و الزامات سیاست کیفری در قبال توهین، نشان می دهد که پاسخ صرفا کیفری قادر نیست به طور کامل مانع از بروز رفتارهای توهین آمیز شود و لازم است ترکیبی از اصلاحات قانونی، توسعه عدالت ترمیمی، ارتقای سواد رسانه ای و تقویت سازوکارهای فرهنگی و آموزشی به کار گرفته شود. نتایج تحقیق بیانگر این است که تحقق نظامی کارآمد در مواجهه با توهین مستلزم شفاف سازی مفاهیم، انسجام بخشی به قوانین، ارتقای رویه قضایی و توجه هم زمان به ابعاد حقوقی، اجتماعی و فرهنگی این پدیده است.

کلیدواژه ها:

توهین ، دشنام ، کرامت انسانی ، عدالت کیفری ، فضای مجازی و آزادی بیان