تبیین فلسفی مساله «وصول به حق» در حکمت متعالیه

«وصول به حق» مهم ترین غایت سیر انسان در قوس صعودی است که در حکمت متعالیه مورد توجه واقع شده است. ملاصدرا برای تبیین این مساله مهم، از شواهد گوناگون وحیانی، عرفانی و فلسفی بهره برده است؛ اما آنچه موجب امتیاز وی از سایر متفکران می شود، تبیین نظامند فلسفی «وصول به حق» براساس مبانی حکمت متعالیه است. اصول مهم فلسفی همچون «وحدت وجود»، «اتحاد عاقل و معقول»، «اتحاد نفس ناطقه با عقل فعال»، «حرکت جوهری نفس» و «وجود عین الربطی معلول نسبت به علت» که ملاصدرا آنها را در حکمت متعالیه اثبات کرده موجب ایجاد تحول بنیادین در معنا و تبیین تحقق «وصول به حق» از دیدگاه صدرالمتالهین شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که از نظر ملاصدرا سالک طریقت در مقام وصول حق تعالی، وحدت حقیقی را مشاهده کرده و به اندازه سعه وجودی خویش نسبت به حق، علم حضوری پیدا می کند و با معرفت نفس خویش، ربط و فقر محض خود را شهود کرده، از این طریق، به حق تعالی واصل می شود. این مقاله که با روش تحلیلی- توصیفی نگاشته شده، نشان می دهد که تقریر فلسفی ملاصدرا، تبیین کاملی از هندسه سلوک و مساله وصول به حق ارائه می دهد.

کلیدواژه ها:

وصول به حق تعالی ، ملاصدرا ، حکمت متعالیه ، سلوک ، وحدت وجود ، اتحاد عاقل و معقول