بررسی برهمکنش قارچ میکوریزا آربسکولار و سطوح مختلف فسفر بر گیاه باقلا (.Vicia faba L) تحت شرایط تنش خشکی

این پژوهش گلخانه ای با هدف بررسی اثر تنش خشکی سطوح مختلف فسفر و تلقیح میکوریزایی بر شاخصهای مورفولوژیکی، فیزیولوژیکی و جذب عناصر غذایی در گیاه در شهرستان داراب در قالب یک آزمایش فاکتوریل با ۳ تیمار تنش خشکی در سه سطح (آبیاری نرمال تنش متوسط و تنش شدید) فسفر در سه سطح (صفر، ۱۰ و ۲۰ میلی گرم بر کیلوگرم خاک) و قارچ میکوریزا آربسکولار در سه سطح (صفر، ۷۵ و ۱۵۰ گرم در سال ۱۴۰۲ انجام شد. نتایج نشان داد که تنش خشکی به طور قابل توجهی رشد و نمو گیاه را تحت تاثیر قرار میدهد، به طوری که در سطح تنش حداکثر تعداد برگ ارتفاع ساقه، سطح برگ و شاخص کلروفیل به ترتیب ۵۱/۸ ۳۶/۳، ۴۰/۵ و ۴۰/۴ درصد نسبت به شرایط نرمال کاهش یافت همچنین وزن خشک اندام هوایی و ریشه نیز به طور قابل توجهی کاهش یافت که نشان دهنده کاهش میزان آب و مواد آلی در بافتهای گیاه است. علاوه بر این تنش خشکی باعث کاهش جذب و انتقال فسفر در گیاه شد به طوری که غلظت فسفر به طور قابل توجهی کاهش یافت با افزایش سطح ،فسفر، بهبود قابل توجهی در شاخص های مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی گیاه مشاهده شد. به طوری که تعداد برگ ارتفاع ساقه سطح برگ و شاخص کلروفیل به ترتیب ،۳۷/۴ ، ۱۵/۰۲ ۱۹/۰۵ و ۲۶/۵ درصد افزایش یافت بیشترین تغییر در تعداد برگ گیاه مشاهده شد که نشان دهنده نقش مهم فسفر در تولید برگهای جدید و توسعه سیستم رویشی گیاه است استفاده از قارچهای میکوریزا نیز باعث افزایش شاخصهای مورفولوژیکی و شاخص کلروفیل گیاه شد. به طوری که تعداد ،برگ ارتفاع ساقه سطح برگ و شاخص کلروفیل به ترتیب ۱۲/۳، ۴/۹۷، ۵/۷ و ۹/۵ درصد افزایش یافت بیشترین تاثیر میکوریزا بر تعداد برگ گیاه بود که نشان دهنده نقش مهم میکوریزا در افزایش جذب فسفر و بهبود رشد سیستم رویشی گیاه است. در شرایط تنش آبی، گیاهان تلقیح شده با قارچهای میکوریز آربوسکولار ویژگیهای رشد بهبود یافته و جذب مواد مغذی افزایش یافته به ویژه برای فسفر را نشان دادند وابستگی میکوریزایی در شرایط تنش متوسط حداکثر میزان را نشان داد و با افزایش شدت تنش و در شرایط آبیاری نرمال کاهش یافت افزایش فسفر نیز باعث افزایش وابستگی میکوریزایی شد. به طور کلی، نتایج این پژوهش نشان میدهد که تنش خشکی تاثیر منفی قابل توجهی بر رشد و نمو گیاه دارد، اما افزایش سطح فسفر و استفاده از قارچهای میکوریزا میتواند تا حد زیادی این اثرات منفی را کاهش دهد.

کلیدواژه ها:

تنش خشکی ، فسفر میکوریزا ، شاخصهای مورفولوژیک ، محتوای عناصر