مدل یابی مفهومی تاثیر مولفه های معماری بر ارتقا هوش بصری دانش آموزان (مورد مطالعه: مدارس ابتدایی دخترانه شهر تهران)

پژوهش حاضر در جستجوی یک مدل مفهومی برای تبیین تاثیر عناصر معماری در افزایش هوش بصری کودکان می باشد. با توجه به اینکه فضاهای فیزیکی دارای معانی غنی چندلایه و تاثیرات حسی و شناختی بر کاربران خود هستند، می توان ادعا کرد که تجربه فضایی کودکان در فرآیند رشد ذهنی و ادراکی نقشی بنیادین محسوب می شود. طبق نظریه هوش های چندگانه، هوش بصری-فضایی به عنوان یکی از مهم ترین ابزارهای یادگیری در کودکان به شمار می رود و تربیت کودکانی خلاق و با اعتماد به نفس ایجاب می کند که در طراحی فضاهای آموزشی با هدف تقویت این نوع هوش، مداقه بیشتری گردد.

این پژوهش با رویکرد کاربردی و از حیث روش شناسی توصیفی-پیمایشی انجام شده است. از طریق مطالعات نظری و با نظرسنجی کارشناسان و خبرگان، مولفه های معماری در ابعاد فیزیولوژی، فضایی، رفتاری و روان شناختی شناسایی و سپس پرسشنامه ای بر مبنای این مولفه ها طراحی و بین ۳۸۰ نفر از معماران و معلمان توزیع شده است. اطلاعات بدست آمده با نرم افزارهای LISREL و SPSS مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج این پژوهش، وجود رابطه معنادار بین مولفه های معماری و ابعاد مختلف هوش بصری از جمله تجسم فضایی، حل مسئله، تمرکز، یادگیری و خلاقیت را نشان می دهند. مدل مفهومی ارائه شده در این پژوهش، می تواند به عنوان یک مدل نظری، عملی و کاربردی برای طراحی فضاهای آموزشی در راستای پرورش هوش بصری دانش آموزان مورد بهره برداری قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

هوش بصری ، طراحی محیط آموزشی ، مولفه های معماری ، نظریه هوش های چندگانه ، کودکان ابتدایی ، مدل مفهومی