بررسی تأثیر صورت‌بندی آثار و نتایج آلودگی هوا بر الگوی استفاده شهروندان از حمل‌ونقل شهری

در سال‌های اخیر، پدیده آلودگی هوا از مشکلات جدی کلان‌شهرهای در حال توسعه، مانند تهران گشته است. به دلیل مرکزیت سیاسی و اقتصادی تهران، جمعیت در این کلان‌شهر بالا و همچنان در حال رشد است. ترددهای درون شهری این جمعیت، از جمله عوامل مصرف بالای انرژی و افزایش آلودگی هوا در این شهر به حساب می‌آید. در طی این سال‌ها با وجود گسترش‌های صورت گرفته در حمل‌ونقل شهری، مشکلات آلودگی هوا همچنان در وضعیت بغرنج باقی مانده است. موفقیت برنامه‌ ‌ها و سیاست‌گذاری‌های انجام شده، نیازمند مشارکت افراد جامعه است و این مشارکت می‌تواند سهم عمده‌ای در تأثیرگذاری سیاست‌گذاری‌ها و نتیجتاً کاهش آلودگی هوا داشته باشد. بنابراین در این تحقیق به بررسی و امکان یابی تغییر الگوی استفاده شهروندان از وسایل نقلیه شهری به وسیله تغییر صورت‌بندی و بیان مسئله آلودگی هوا پرداخته می‌شود. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که با تغییر در نگرش افراد، از طریق صورت‌بندی مناسب شرایط موجود آلودگی هوا می‌توان میزان مشارکت آنها را بالا برد و در نتیجه می‌توان تمایل به تغییر الگوی استفاده از وسایل حمل‌ونقل شهری را در افراد تغییر و آنها را به سمت استفاده از وسایل نقلیه عمومی و کم آلاینده سوق داد. با ارائه 4 نوع صورت‌بندی سود - محلی، سود - دور، ضرر - محلی و ضرر - دور به افراد، مشاهده شد که افراد علیرغم تمایل به حفظ وضع موجود تحت تأثیر صورت‌بندی نتایج آلودگی هوا قرار می‌گیرند و به تغییر رفتار ترافیکی خود متمایل می‌شوند که از این امر می‌توان در مدیریت و برنامه‌ریزی‌های مربوط به آلودگی هوا استفاده کرد.

کلیدواژه ها:

آلودگی هوا ، صورت‌بندی مسئله ، تمایل به حفظ وضع موجود ، حمل‌ونقل شهری