سنجش بلند مدت پوشش‌های گیاهی متوسط و خوب در یک مقیاس وسیع با استفاده از شاخص NDVI (مطالعه موردی: استان زنجان)

به لحاظ ضرورت آگاهی از وضعیت پوشش گیاهی هر منطقه به منظور برنامه‌ریزی و مدیریت بهینه منابع، همچنین به جهت لزوم دسترسی هرچه سریع‌تر به داده‌ها در مقیاس‌های بزرگ، کاربرد تکنیک سنجش از دور به اهرم مؤثری برای پایش تغییرات پوشش گیاهی مبدل گشته است. در این راستا به لحاظ اهمیت ارزیابی پوشش‌های گیاهی متوسط و خوب، سنجش این نوع اراضی در یک فاصله زمانی 14 ساله منتهی به سال 2013 برای22164 کیلومتر مربع از سطح استان زنجان، تعداد هفتاد تصویر با فاصله زمانی 16روز از 23 آوریل تا 25 ژوئن هر سال از طریق سنجنده مودیس دریافت گردید. با محاسبه شاخص تفاضلی نرمال شده پوشش گیاهی و طبقه‌بندی آن بااستفاده از نرم‌افزارهای ARCGIS و ENVI نسبت به تهیه ماتریس تغییرات برای هر سال، در نرم افزار IDRISI اقدام شد. نتایج محاسبات و بررسی‌ها نشان داد که سطح اراضی دارای پوشش گیاهی متوسط، از 634579 هکتار در سال 2000 با افزایشی 101 درصدی، به 1275545 هکتار در سال 2013 رسیده است. بیشترین روند کاهشی مساحت این‌گونه اراضی دارای پوشش گیاهی متوسط در سال 2008 بروز کرد و مساحت این نوع اراضی از 1327642 هکتار در سال 2007 با کاهشی 59 درصدی به 542029 هکتار رسید و همچنین بیشترین روند افزایشی نیز در سال 2009 نسبت به سال قبل از خود اتفاق افتاد و با افزایش 106درصدی مساحت این نوع پوشش از 542029 هکتار درسال 2008 به 1117084 هکتار در سال 2009 رسید. پوشش گیاهی خوب نیز در مجموع از سال 2000 تا 2013 یک روند افزایشی را تجربه کرده است و از 17114 هکتار در سال پایه، با حدود 158درصد افزایش به 44236 هکتار در سال 2013 رسیده است. اوج این نوع پوشش در سال 2010 با میانگین 64607 هکتار حاصل گردید که نسبت به سال 2009 حدود 162 درصد افزایش را نشان می دهد همچنین کمترین مقدار این نوع پوشش در سال 2008 که با کاهش 72 درصدی از 60813 در سال 2007 به 17248 هکتار رسید.

کلیدواژه ها:

استان زنجان ، پوشش گیاهی ، سنجش از دور ، مودیس