نقش نور در افزایش حس مکان با رویکردی به معماری ایران

رسالت معماری آن است که جایی را تبدیل به مکان کندیعنی محتوای بالقوه محیط را به فعل درآورد. معماری از فضاهای مختلف بوجود می‌آید که بواسطه دارا بودن ویژگی و یا هویت خاصی مبدل به مکان می شوند. فضا به خودی خود دارای ارزشی نیست و زمانی که به مکان مبدل گردد، گوهر وجودی اش آشکار می‌گردد. مکان را می‌توان تجربه ‘’عرصه درونی’’ در برابر عرصه بیرونی دانست که دربرگیرنده جهات گوناگون و تعدادی گشودگی است. مکان بواسطه عناصر گوناگونی بوجود می‌آید، نور می‌تواند یکی از این عوامل باشد.شاید امروزه دیگر ضرورتی ندارد که در پی سبکی جدید در طراحی بود و می‌بایست به جستاری برای یافتن معانی و ارزشهای اصیل در معماری و شهرسازی پرداخت که با دیدگاهی تاویلی از ‘’آنچه داده شده است’’ در شیوه دادگی جهان و اشیاء‌ و مکانها بروز می‌یابد. در باورهای ما، نور جایگاه بسیار مهمی از گذشته تا کنون داشته است. تبلور باورها و اعتقادات انسان بر آثار ساخته شده توسط او آشکار است. نور عنصری است که با آن دیدن اشیاء امکان‌پذیر می‌شود. نور در فضا علاوه بر کمیت دارای کیفیتهای گوناگونی می‌باشد، که می‌تواند بصورت نحوه ورود به فضا و رنگ آن مطرح شود. انسان با بکارگیری فیلتر، رنگهای نور سفید را از هم جدا کرده و نور رنگی تولید می‌نماید. نور رنگی سبب بوجودآمدن حسهای مختلف در محیطهای گوناگون می‌گردد که این احساس در پرداخته شدن یک مکان تاثیر بسزایی دارد. رنگها محیط را دلپذیرتر می‌نماید و نور رنگی با خاصیت ویژه اش، که دنیایی دیگر را می‌نمایاند، فضا را به مکانی ویژه مبدل می‌سازد، آنچنان که شاید آن را در هیچ کجای دیگر نتوان تجربه نمود.فرضیه این پژوهش بر این مبنا استوار است که بواسطه نور و رنگهای متنوع آن می‌توان فضایی ساخت که متفاوت تر و دلچسب تر از محیطهای مشابه است و بدین قرار فضا تبدیل به مکانی برجسته می‌گردد. نورهای رنگی، حال و هوای ویژه ای به مکان می‌دهند.شیوه پژوهش در این نوشتار بر مطالعات و کتب و اسناد کتابخانه ای همراه با بررسی میدانی و تحلیل و تفسیر آنها متکی است. یافته های حاصل پس از گردآوری و دسته بندی در رویکردی استنتاجی به نتیجه منجر خواهد شد.این پژوهش در پی آن است تا بیان دارد، نور از عناصر اصلی مکان سازی است و بواسطه تغییر در کیفیت و کمیت آن می‌توان مکانهایی متفاوت را بوجود آورد که سبب حس تعلق روزافزون ساکنین خواهد بود.

کلیدواژه ها:

حس تعلق ، معماری ایرانی ، مکان ، نور ، هویت