تاثیر پیش فرض ها و افق های فکری در تفسیر متن: بررسی و تحلیل تطبیقی دیدگاه های محمدباقر صدر و هانس گئورگ گادامر

تفسیر متن از مهم ترین و چالش برانگیزترین مباحث فلسفه، الهیات و علوم انسانی است. یکی از مسائل اساسی این حوزه، نقش پیش دانسته ها و پیش فرض ها در فهم متن است. محمدباقر صدر (۱۹۳۵ - ۱۹۸۰) فیلسوف اسلامی و هانس گئورگ گادامر (۱۹۰۰ - ۲۰۰۲) فیلسوف هرمنوتیک معاصر، هر دو به این موضوع پرداخته اند. این پژوهش با رویکرد تحلیلی - تطبیقی، دیدگاه های آنها را بررسی و اشتراک ها و تفاوت هایشان را در زمینه نقش پیش دانسته ها در تفسیر متن واکاوی می کند. مسئله اصلی این است که پیش فرض ها عنصر ضروری فهم متن اند یا مانعی برای دست یابی به تفسیر عینی؟ دو پرسش محوری مطرح می شود: نقش پیش دانسته ها از منظر صدر و گادامر چیست؟ و تفاوت های بنیادی دو رویکرد در تبیین این نقش کدام اند؟ یافته ها نشان می دهد هر دو متفکر بر نقش سازنده و اجتناب ناپذیر پیش دانسته ها تاکید دارند، اما غایت تفسیر متفاوت است؛ صدر به کشف حقیقت ثابت متن به ویژه در متون دینی توجه دارد؛ در حالی که گادامر تفسیر را فرایندی خلاقانه و تاریخی می داند که از ادغام افق های مفسر و متن، معناهای جدید می آفریند. این مطالعه نشان می دهد پیش دانسته ها نه محدودیت معرفت شناختی، بلکه فرصتی برای تعامل خلاقانه با متن اند و می توانند به توسعه چارچوب های نظری نوین در تفسیر متن و روش شناسی علوم انسانی کمک کنند.

کلیدواژه ها:

محمدباقر صدر ، هانس گئورگ گادامر ، هرمنوتیک ، تاریخ مندی فهم ، تفسیر متن