ارائه مدل مراقبت دائمی بر تبعیت از درمان بر اساس رویکرد اکت و ارزیابی تاثیر آن بر استرس ادراک شده و صفات شخصیتی در بیماران دیابتی

هدف این پژوهش، ارائه مدل مراقبت دائمی بر تبعیت از درمان بر اساس رویکرد اکت و ارزیابی تاثیر آن بر استرس ادراک شده و صفات شخصیتی در بیماران دیابتی بود. این مطالعه به صورت اکتشافی متوالی (کیفی-کمی) انجام شد. در بخش کیفی، با استفاده از تحلیل موضوعی و محتوایی، داده ها از طریق مصاحبه عمیق با بیماران دیابتی و نظر 15 متخصص روان شناسی سلامت گردآوری و با روش هفت مرحله ای کلایزی تحلیل شد. پروتکل مداخله ای تهیه شده بر اساس مضامین استخراج شده، شامل مولفه های کلیدی: شرایط علی (تجارب هیجانی، شناختی، و اجتماعی)، شرایط مرکزی (عوارض جسمانی و اختلال عملکرد)، شرایط زمینه ای (موانع فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی)، شرایط مداخله گر (بازدارنده ها و تسهیل کننده های تبعیت درمان)، راهبردها (مدیریت هیجان، خودمراقبتی)، و پیامدها (افزایش انعطاف پذیری روانی، بهبود تبعیت درمانی و کیفیت زندگی) بود. اعتبار محتوایی و تخصصی پروتکل، براساس شاخص های لاوشه (CVR) با مقدار بالاتر از 49/0 و شاخص CVI بالاتر از 70/0 تایید و مطلوب ارزیابی شد. در بخش کمی، طرح نیمه آزمایشی با پیش آزمون-پس آزمون و گروه کنترل با پیگیری دو ماهه اجرا شد. ابزارها شامل پرسشنامه استرس ادراک شده کوهن و همکاران (1983) و فرم کوتاه پرسشنامه شخصیت نئو مک کرا و کاستا (1985) بود. نتایج تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر نشان داد مدل مراقبت دائمی مبتنی بر اکت موجب کاهش معنادار استرس ادراک شده و بهبود صفات شخصیتی در بیماران دیابتی گروه آزمایش شد (05/0>P). این پژوهش حاکی از اثربخشی و قابلیت کاربردی مدل مذکور در ارتقای سلامت روان و بهبود پیامدهای رفتاری بیماران دیابتی است.

کلیدواژه ها:

مدل مراقبت دائمی بر تبعیت از درمان مبتنی بر رویکرد اکت ، استرس ادراک شده ، صفات شخصیتی