مرکز توان بخشی نظامی سلامت و روان سربازان حادثه دیده با رویکرد تقویت و ارتقاء مبانی کالبدی معماری در شهر همدان

طراحان در برخورد با حوزه های مختلف عملکردی فضای معماری، مخاطبان فضای معماری و نیازهای آنها را به عنوان همده ویژگی های اساسی در جهت طراحی معماری در نظر می گیرند. براین اساس انسان ها با ارائه خواسته های قابل درک و شناسایی خود می توانند طراحان را در طراحی فضای معماری و پاسخ به نوع نیازها همراهی نمایند. در کنار چنین مسائلی می توان انتظار داشت فضای معماری متناسب با نوع نیازهای افراد تدوین و طراحی شده است. زمانی که موضوع مورد برخورد در حوزه موضوعات روانی، احساسی و ذهنی باشد تشخیص و شناخت این مبانی و حتی اعلام ان از طرف جامعه هدف بسیار پیچیده و چالش برانگیز می باشد. چگونه ساختار فضای معماری را با خواست های روانی و ذهنی افراد همراه ساخت در صورتی که نمی توان این موضوعات را به صورت فیزیکی بیان نمود. این مسئله در فضاهای معماری محدود دارای چالشهای محدود است. اما در برخورد با فضاهای با مقیاس بزرگتر پیچیدگی های زیادی را ایجاد می نماید. در این خصوص فضاهای درمانی با حضور مخاطبان خاص حوزه بیماری های روامی و ذهنی بسیار مورد خاصی می باشد. این مسئله را می توان در حیطه های تخصصی چون دانش طراحی معماری، علم پزشکی و همچنین دانش روان شناسی انسانی قرار داد. هدف اساسی پژوهش حاضر چگونگی طراحی فضای معماری درمانی است که مخاطبان با ساختارهای خاص روانی و ذهنی با آن درگیر هستند. سربازان حادثه دیده از منظر روانی و شاخصه های ذهنی دارای نیازها و ویژگی های کلیدی هستند که در جهت پاسخ به آنها نیاز به شناخت شناسی اساسی روند درمان بیماری های روانی و فضای معماری می باشد. باتوجه به موضوعات ارائه شده تحقیق حاضر دارای ساختار کیفی می باشد که به صورت تخصصی به موضوع طراحی فضای معماری برحسب موضوعات روانی می پردازد. جهت رسیدن به مولفه های طراحی معماری جهت ایجاد آرامش و آسایش روان از روش توصیفی و تحلیلی تخصصی اطلاعات حوزه معماری، پزشکی و روان شناسی استفاده شده است. یافته های پژوهش حاضر حاکی از این موضوع می باشد که به جهت طراحی فضای درمانی چنین حوزه ای ابتدا باید به نیازهای جسمانی و مبانی استاندارد فیزیکی بیماران این حوزه در فضای معماری توجه داشت. براین اساس با توجیه اساسی نیازها و خواست های فیزیکی و جسمانی است که می توان در مرحله بعدی به مبانی روانی و احساسی حوزه ذهن مخاطبان فضای درمانی توجه داشت. با چنین ساختاری می توان در خصوص پاسخ به نیازهای حوزه روان وارد شد. باتوجه به این موضوعات مواردی چون کاربرد مطلوب نور، رنگ، فضای سبز، محیط زیست، عوامل محیطی، هندسه فضایی، پلان عملکردی، فضاهای حرکتی و ارتباطی، طبیعت و دیگر مبانی در حوزه عناصر و مبلمان فضای معماری می تواند اثرگذار باشد. این موضوع نیز توصیه شده است در طرح های اجرایی حتما در مرحله تدوین طرح و برنامه ریزی معماری طراح معمار در شاکله تیم طراحی به همراه متخصصین پزشکی و روان شناسی متبحر در زمینه بیماری های روانی وارد عمل طراحی معماری گردد.

کلیدواژه ها:

توان بخشی ، فضای درمانی ، سلامت روان ، کالبد معماری ، مخاطب معماری