نقش مشاور مدرسه در تربیت تمام ساحتی دانش آموزان تحلیل اسناد بالادستی و چالشهای اجرایی آن در مدارس ایران

تربیت تمام ساحتی به عنوان هدف کلان اسناد تحولی آموزش و پرورش جمهوری اسلامی، ایران مستلزم توجه همزمان به ابعاد اعتقادی، اخلاقی، علمی، اجتماعی، زیستی و هنری دانش آموزان. مشاوران مدرسه به عنوان یکی از عناصر کلیدی ساختار تربیتی می توانند با ایفای نقش های هدایتی، حمایتی و میانجیگری میان دانش آموز، معلم و خانواده، زمینه تحقق این هدف را فراهم کنند. این پژوهش با رویکرد کیفی-تحلیلی و روش تحلیل اسنادی، به بررسی جایگاه مشاور در تحقق تربیت تمام ساحتی و شناسایی چالشهای اجرایی آن در مدارس ایران پرداخته است. منابع داده شامل چهار سند کلان آموزشی کشور، سند تحول بنیادین برنامه درسی ملی، سند چشم انداز ۱۴۰۴ و سیاست های کلی تحول در آموزش و پرورش و مجموعه ای از پژوهش های علمی و داوری شده است. یافته ها نشان می دهد که هرچند در بالادستی به نقش مشاور اشاره شده است، این نقش به صورت نظام مند و با چارچوب اجرایی مشخص تعریف نشده و در عمل اغلب به فعالیت های محدود هدایت تحصیلی یا امور اداری تقلیل می یابد. مهمترین چالش ها شامل کمبود نیروی انسانی متخصص، نبود تعریف دقیق از نقش مشاور، تلقی حاشیه ای از مشاوره، ضعف نظام آموزش و بازآموزی حرفه ای، و فقدان هماهنگی نهادی در مدرسه است. نتیجه گیری پژوهش بیانگر ضرورت بازنگری سیاست گذاری ها با محوریت تقویت جایگاه مشاور، تدوین استانداردهای ملی شغلی و توسعه آموزش های میان رشته ای برای ارتقاء کارآمدی مشاوران است. چنین تغییراتی می تواند تحقق واقعی اهداف تربیت تمام ساحتی را تسهیل کرده و زمینه پرورش نسلی متعادل، توانمند و مسئولیت پذیر را فراهم آورد.

کلیدواژه ها:

مشاور مدرسه ، تربیت تمام ساحتی ، اسناد بالادستی ، سند تحول بنیادین برنامه درسی ملی ، چالشهای اجرایی