تدوین دیپلماسی انرژی به عنوان بخش اساسی و بنیادین از سیاستهای کلان خارجی برای کشورهایی که دارای ذخایر گسترده مواد خام تولید توان انواع انرژیهای راهبردی برخوردار است تلقی میشود که ایران از این مقوله نیز مستثنی نیست

وابستگی روز افزون کشورها به منابع انرژی باعث تقویت جایگاه امنیت انرژی در عرصه سیاسی و دیپلماتیک شده و رقابت های بین المللی بر سر دسترسی به این منابع را تشدید کرده است. همین مسئله تاثیرات فراوانی بر اولویت بندی اهداف سیاست خارجی کشورها بر جای گذاشته است. امروزه کشورها با بهره مندی از دیپلماسی انرژی تلاش میکنند تا حد امکان بدون استفاده از ،زور منافع و امنیت انرژی خود را در این عرصه تامین کنند. از آنجایی که ایران دارای ذخایر انرژی گسترده ای میباشد و از میادین نفت و گاز گسترده ای بهره می برد؛ لذا در بین کشورهای مختلف جهان از موقعیت و جایگاه ویژه ای در حوزه انرژی برخوردار است. قابلیتهای فنی، حرفه ای فناوری و اقتصادی ایران به گونه ای است که میتواند در اقتصاد انرژی جهانی نقش تعیین کننده ای ایفا نماید. (۲۰۰۲:۱۹۷ ,Larson) ایران با برخورداری از این موقعیت ژئوپلیتیک و ژئوکونومیک و با داشتن ذخایر عظیم نفت و گاز در جهان و تجربه طولانی در موزه انرژی و موقعیت جغرافیایی مناسب در خلیج فارس و همسایگی با آسیای مرکزی، در صورت پیگیری الگویی از دیپلماسی انرژی فعال به ویژه با نظریه بازارهای بالقوه آینده در کشورهای در حال توسعه، از امکان ایجاد پیوند میان منابع انرژی خود با طیف متنوعی از مصرف کنندگان آسیایی اروپایی و آفریقایی برخوردار است موقعیت ایران از لحاظ مسیرهای انتقال انرژی و نقش حیاتی این کشور در امنیت جهانی انرژی است. ایران با موقعیت جغرافیایی و ژئوپلیتیکی ویژه ای که برای منطقه محصور در خشکی آسیای مرکزی دارد، یک کشور ترانزیتی محسوب میشود و میتواند تولیدات نفت و گاز قزاقستان و ترکمنستان را به بهترین شکل به دریای آزاد و حتی از طریق ترکیه به اروپا برساند صادقی و همکاران، ۱۳۹۷: ۷۴

کلیدواژه ها:

دیپلماسی ، انرژی منافع ملی ، ژئوپلیتیک ، ژئواکونومی ، ایران