مشخصه های زیبایی معشوق از منظر شیخ شیراز و خواجه راز

این پژوهش به بررسی و تحلیل مشخصه های زیبایی معشوق از دیدگاه دو ستون شعر غنایی فارسی، سعدی شیرازی و حافظ شیرازی می پردازد. با تمرکز بر غزلیات این دو شاعر تلاش شده است تا تصویری جامع از ویژگی های معشوق - هم در بعد ظاهری و هم در ساحت باطنی - ارائه شود. سوال اصلی این تحقیق این است که سعدی و حافظ به عنوان نمایندگان برجسته مکتب شیراز چه عناصری را در معشوق مورد توجه قرار داده و چگونه این ویژگی ها را در اشعار خود بازتاب داده اند؟ روش تحقیق تحلیل محتوای کیفی است. بدین منظور مجموعه ای از غزل های سعدی و حافظ که به توصیف معشوق می پردازند، انتخاب و با رویکرد زیبایی شناسانه مورد بررسی قرار گرفته اند. یافته ها نشان می دهند که هر دو شاعر اگرچه در برخی موارد رویکردهای متفاوتی دارند در تاکید بر برخی ویژگی های کلیدی معشوق مشترکند. از جمله این ویژگی ها می توان به جمال و کمال تناسب اندام، فصاحت و بلاغت در گفتار و تاثیر عمیق معنوی و روحانی بر عاشق اشاره کرد. همچنین پژوهش حاضر به بررسی تفاوت های ظریف در نگرش سعدی و حافظ به مقوله ی زیبایی معشوق می پردازد؛ به عنوان مثال، تاکید بیشتر سعدی بر جنبه های زمینی و انسانی عشق در مقابل توجه بیشتر حافظ به ابعاد عرفانی و روحانی آن است. در نهایت این مقاله تلاش دارد تا با تحلیل مشخصه های زیبایی معشوق در غزلیات سعدی و حافظ به درک عمیق تری از مفهوم زیبایی شناسی در شعر کلاسیک فارسی دست یابد.

کلیدواژه ها:

معشوق ، سعدی ، حافظ ، زیبایی شناسی ، غزل