اولویت بندی عوامل موفقیت پروژههای مشارکت عمومی و خصوصی عمرانی در جهت افزایش بهبود مدیریت شهری

بر این اساس حضور دولت هم از نظر تعیین قواعد بازی و هم به عنوان ناظر در زمینه تفسیر و اجرای قواعد تصمیم گیری ضروری است اما نکته مهم نحوه حضور آن در مسایل اقتصادی، عمرانی و صنعتی است. کمبود توانایی دولت در اجرای صحیح به موقع و با کیفیت پروژهها سبب شده است که عده ای ورود مستقل دولت را برای اجرای پروژه های اقتصادی صحیح ندانند و بکوشند با ارایه الگوهای جدید مشارکت بخش خصوصی را در فعالیت های توسعه اقتصادی بیشتر نمایند؛ علاوه بر این توسعه پروژههای زیر ساختی به دلیل ریسک و هزینه های بالای این نوع از پروژه ها مشکلات دولتها را دو چندان کرده است مسایلی از این دست و همچنین نیاز شدید به توسعه ی پروژه های زیر ساختی که نقش بسیار مهم و حیاتی در رشد اقتصادی کشورها به خصوص کشورهای در حال توسعه دارد، زمینه ساز طرح مباحثی گشت که نیاز به ایجاد روابط بین بخش عمومی با بخشهای خصوصی برای تسهیل در اجرای این پروژه ها داشت، به گونه ای که منافع طرفین تامین شود استفاده از این نوع مشارکتها به دولت ها این امکان را میدهد که با کاستن از بار مالی تامین خدمات عمومی به برنامه ریزی و سیاست گذاری در حوزههای مهم تر بپردازند و از توان ریسک پذیری و نوآوری بخش خصوصی بهره مند شوند. در این گونه از مشارکتها بنا به نوع مشارکت دقیقا حوزه ورود دولت و بخش خصوصی مشخص شده است؛ به طوری که ساحت دولت به عنوان مقام سیاست گذار و جهت دهنده حفظ شده است و بخش خصوصی به عنوان بازوی اجرایی، ایفای نقش می کند. تجارب کشورهای مختلف حاکی از این است که دولت به خاطر عواملی چون محدودیت منابع مالی و بودجه ای برای تامین مالی پروژههای بزرگ مشکلات عدیده ای دارد و همچنین تقاضای زیاد موجود در زمینه سرمایه گذاری در این پروژه ها کشورها را بر آن داشته است که تمامی تلاش خود را در بهره گیری از مشارکت فعال بخش خصوصی به کار گیرند. یکی از راه کارهای مطرح شده به منظور استفاده هر چه بیشتر از ظرفیتهای هر دو طرف دولت و بخش خصوصی، روش مشارکت -عمومی خصوصی است مشارکت عمومی خصوصی قراردادی بلندمدت بین بخش خصوصی و نهادهای دولتی برای تامین دارایی عمومی یا خدماتی است که در آن بخش خصوصی مسئولیت مدیریت و مخاطرات قابل توجهی را میپذیرد از مهمترین ویژگیهای این روش پرداخت وابسته به عملکرد است. در قرارداد مشارکت عمومی- خصوصی دولت یک شریک خصوصی را برای تامین مالی و ساخت به کار میگیرد و ممکن است بهره برداری و نگهداری از طرح را نیز واگذار کند. مشارکت عمومی خصوصی برای حل مشکلات رایج بخش عمومی در اجرای پروژهها خصوصا پروژه های زیرساختی با بهره گیری از ظرفیتهای بخش خصوصی مورد استفاده قرار میگیرد از این رو اهمیت اجرای موفقیت آمیز پروژه های مشارکت عمومی - خصوصی بیشتر مطرح میشود و به همین سبب ارائه رهیافتی برای مدیران این نوع پروژه ها جهت کنترل و بهبود عوامل و شرایطی که باعث دستیابی حداکثری به اهداف از پیش تعیین شده پروژه باشد و احتمال اجرای موفقیت آمیز پروژه را افزایش دهد ضروری و مفید بنظر میرسد ضمن این که مطالعات نشان میدهند مشارکت های بخش عمومی خصوصی عمدتا اثرات مثبت و نتایج قابل قبولی داشته.اند استفاده از بستر مشارکت عمومی خصوصی، مستلزم وجود زیرساختها و شناسایی عواملی است که موفقیت آن را در مراحل برنامه ریزی تا اجرا تضمین نماید. در این راستا مطرح شدن مفهوم عوامل حیاتی موفقیت (CSF)) که به عوامل زمینه ساز موفقیت هر سازمان یا مجموعه هدفمند اشاره میکند زمینه و قالب مناسبی برای شناسایی آن دسته از عواملی است که بتوانند در اجرایی سازی موفق مشارکت -عمومی خصوصی در کشور به ویژه در حوزه عمرانی به طور عام و در مورد پروژه اصفهان مال به طور خاص موثر باشد. از این رو بر اساس مقاله تاثیر عوامل حیاتی موفقیت بر موفقیت پروژه در پروژه های مشارکت عمومی – خصوصی؛ مطالعه موردی پروژه های بزرگراهی در ایران نوشته دکتر احمدآبادی و دکتر هروی، در تحقیقی با هدف شناسایی و رتبه بندی عوامل حیاتی موفقیت در پیاده سازی موفقیت آمیز ساختار مشارکت عمومی خصوصی در پروژه اصفهان ،مال به دنبال بررسی اولویت عوامل حیاتی موفقیت در میزان موفقیت پروژه از نظر «معیارهای موفقیت (SC) که برای پروژههای عمرانی و به طور خاص پروژه اصفهان مال تعریف شده میباشد؛ لذا کوشیده شده است پس از تبیین اجمالی مفاهیم عوامل حیاتی موفقیت و مشارکت عمومی خصوصی به شناسایی این عوامل با استفاده از مطالعات کتابخانه ای و بررسی پژوهشهای پیشین پرداخته شود ضمن این که به منظور تایید و رتبه بندی عوامل شناسایی شده از نظرات صاحب نظران و خبرگان این حوزه استفاده شده است.

کلیدواژه ها:

مشارکت عمومی خصوصی ، عوامل حیاتی موفقیت ، پروژه های زیرساختی ، مدیریت شهری ، اقتصادی