تحلیل جامعه شناختی قهرمان پروبلماتیک رمان ارض النفاق اثر یوسف السباعی بر اساس نظریه لوسین گلدمن

یوسف السباعی (۱۹۱۷-۱۹۷۸) یکی از داستان نویسان معاصر مصری است. او در داستان ها و رمان های خود، معضلات جامعه مصر را ترسیم کرده است. از آن جا که السباعی در رمان ارض النفاق معضلات و مفاسد اخلاقی- اجتماعی جامعه خود را در ژانر فانتزی از رهگذر یک قهرمان پروبلماتیک به خوبی به تصویر کشیده است؛ لذا بر آن شدیم که با روش توصیفی- تحلیلی، این قهرمان را بر اساس رویکرد جامعه شناختی لوسین گلدمن مورد واکاوی قرار دهیم. نتیجه این پژوهش بیانگر این است که نویسنده خود به عنوان یک شخصیت مسئله مندی که در جامعه تباه خود برای احیای ارزش ها و فضایل اخلاقی راهی نمی یابد، از میان قشر متوسط جامعه، در بستری مشابه بستر جامعه خود، قهرمانی مثبت می آفریند که دچار نارضایتی درونی و اشتیاق عاطفی به-دستیابی مستقیم به ارزش های کیفی فرافردی است؛ لذا مشکلات اجتماعی و راذیل اخلاقی به ویژه نفاق و ریاکاری را در طبقات مختلف جامعه ارزش باخته خود رصدمی نماید و به شکل تنزل یافته ای یعنی با مصرف اکسیرهای اخلاق با مسائل حل-نشدنی جامعه مقابله می کند، ولی با تمام تلاش هایش در جهت اصلاح این جامعه دچار شئ وارگی، با شکست مواجه می شود و از جامعه طرد می شود؛ از این رو ناچار-می شود به شکل تنزل یافته ای، راهی غیر معمول برای این معضل بیابد و اکسیر اخلاق را در رود نیل می ریزد تا آحاد افراد جامعه از آن بنوشند و از هرگونه نفاق و تزویر و دروغ و فریب کاری رهایی یابند و مردم آسوده و راحت زندگی کنند.

کلیدواژه ها:

جامعه شناسی ادبیات ، لوسین گلدمن ، قهرمان پروبلماتیک ، یوسف السباعی ، رمان ارض النفاق