کنترل کانونهای بحرانی با مشارکت جوامع محلی، رویکردی نوین در مدیریت پایدار مناطق تحت تاثیر فرسایش بادی (مطالعه موردی: پروژه RFLDL)

هدف از این مطالعه تعیین مناسب ترین و پایدارترین استراتژی مدیریتی کانون های بحرانی فرسایش بادی می باشد. به این جهت، استراتژی جلب مشارکت جوامع محلی و نیز ارگان های دولتی از طریق دو طرح جامع برنامه در سطح روستا (VLP) و برنامه در سطح حوزه آبخیز (WLP) با هدف نهایی اجرای طرح-های احیایی و معرفی مشاغل جایگزین به منظور کاهش فشار بر عرصه منابع طبیعی در قالب طرح RFLDL تعیین گردید. این طرح به صورت مشترک بین کشور ج. ا. ایران و فائو در دو سایت ریگان و سرایان (کرمان و خراسان جنوبی) که به ترتیب دارای 29 و 27 کانون بحرانی می باشد، در حال اجرا است. راهکار اصلی طرح در مدیریت مناطق حساس به فرسایش بادی، بسیج جوامع محلی و ملی و مشارکت دادن آنان در احیای مشارکتی و پایدار منابع طبیعی تخریب یافته و در نتیجه کاهش میزان فرسایش بادی است. به این ترتیب، 17 طرح WLP به طور مستقیم و 14 طرح VLPبه طور غیرمستقیم در حال اجرا بوده که در جلب مشارکت مردم و سایر سازمان های مرتبط نقش مهمی دارد. از مهم ترین دستآوردهای این طرح راه اندازی ایستگاه پایش فرسایش بادی به منظور اندازه گیری تأثیر عملیات اجرایی بر کاهش میزان فرسایش بادی است. مقایسه آماری شرایط قبل و بعد از آغاز اجرای طرح (با گذشت 2 سال) نشان داد که راهکار جلب مشارکت مردم از طریق دو رویکرد جامع VLP و WLP منجر به هزینه کمتر (برای مردم و دولت)، احیا و استقرار مطلوب تر پوشش گیاهی، افزایش آگاهی مردم در زمینه توسعه پایدار، مهاجرت کمتر، رضایت بیشتر جوامع محلی و ملی و در نهایت مدیریت پایدار منابع طبیعی شده است.

کلیدواژه ها:

کنترل کانون های بحرانی فرسایش بادی ، مشارکت جوامع محلی ، مدیریت پایدار ، طرح جامع WLP ، طرح جامع VLP