مقایسه تطبیقی شدت فرسایش بادی اراضی شاهد با احیاء بیولوژیک در مرحله آماده سازی

فرسایش خاک یک پدیده اجتناب­ناپذیر است که به صورت طبیعی و یا در اثر فعالیت­های انسانی به صورت تشدید شونده منجر به تخریب خاک می­شود. یکی از روش­های احیاء و کنترل مناطق مستعد فرسایش بادی کاشت نهال و توسعه پوشش گیاهی در مناطق مستعد ایجاد پوشش است. بدین لحاظ به دلیل فعالیت­های مختلف و لزوم تردد در عرصه به منظور چاله­برداری، کاشت و به ویژه اجرای عملیات آبیاری، دست خوردگی و بهم ریختگی را به همراه دارد که نسبت به منطقه شاهد کمیتی متفاوت از نظر شدت فرسایش ایجاد خواهد نمود. به منظور کمی نمودن مقدار فرسایش با احداث ایستگاه اندازه­گیری در نرماشیر بم-ریگان در دو منطقه شاهد و عرصه در نظر گرفته شده برای احیاء و توسعه پوشش گیاهی در یک بازه زمانی شش ماهه رخدادهای فرسایش بادی اندازه­گیری و با هم مقایسه شد. در ایستگاه از تله های رسوبگیر Big Spring No Eight (BSNE) به صورت کلاستر پنج طبقه­ای و تله­های خزشی مطابق روش استاندارد با الگوی دایره­ای استفاده شد. نتایج نشان می­دهد، چهار رخداد عمده در ماه­های دی و بهمن 1391 ثبت شده است. طی چهار رخداد ثبت شده در مجموع حداکثر ظرفیت انتقال ذرات بادرفت 51 و 118 کیلوگرم در متر به ترتیب برای اراضی شاهد و اراضی در دست احیاء اندازه­گیری شده است. لذا، بدین ترتیب عملیات آماده سازی شامل چاله­کنی، کاشت نهال و آبیاری آن شدت انتقال و جابجایی ذرات بادرفت در عرصه را تا بیش از دو برابر افزایش داده است. به این ترتیب لزوم دقت در مرحله آماده سازی عرصه و کاهش تردد با ادوات سنگین و جلوگیری از بهم ریختگی خاک سطحی خاک و حفظ پوشش سنگفرش بیابان حتی اگر به صورت محدود باشد، از اهمیت زیادی برخوردار است.

کلیدواژه ها:

رسوبات بادی ، شدت فرسایش ، فعالیت انسان ، منابع خاک