تاثیر افزودن سطوح مختلف بره ‎موم زنبور عسل با و بدون آنزیم در جیره بر پایه گندم بر عملکرد رشد، بازده لاشه و پاسخ ایمنی هومورال جوجه های گوشتی

چکیده مبسوط مقدمه و هدف: گندم یکی از اجزای اصلی تغذیه انسان و دام است، اما استفاده از آن در جیره غذایی طیور ممکن است با محدودیت هایی همراه باشد. گندم با وجود این‎که منبع خوبی از نشاسته و پروتئین برای طیور محسوب می شود، حاوی پلی ساکاریدهای غیرنشاسته ای (NSPs) مانند بتاگلوکان و آرابینوزیلان است که می توانند هضم و جذب مواد مغذی را مختل کنند و عملکرد طیور را کاهش دهند. این پلی ساکاریدها با تداخل در فعالیت آنزیم های گوارشی، موجب کاهش کارایی تغذیه ای، کاهش رشد و عملکرد ضعیف طیور می شوند. روش هایی مانند استفاده از مکمل های آنزیمی، فرآوری، و افزودنی های طبیعی مانند عصاره های گیاهی و آنتی بیوتیک ها، به‎عنوان راهکارهایی موثر برای بهبود سلامت و عملکرد طیور شناخته شده اند. بره ‎موم زنبورعسل، به ‎دلیل خواص ضد میکروبی، آنتی اکسیدانی و تقویت ‎کننده سیستم ایمنی، به‎ عنوان یک افزودنی طبیعی در جیره غذایی طیور موردتوجه قرار گرفته است. هدف این مطالعه، تاثیر افزودن سطوح مختلف بره موم و آنزیم تجاری کربوهیدراز (روابیو) برقابلیت استفاده از گندم به عنوان تنها منبع غله در جیره جوجه های گوشتی بود. مواد و روش‎ها: در این مطالعه، ۱۵۰ جوجه گوشتی نژاد راس ۳۰۸ با میانگین وزنی مشابه (۱/۶±۴۴/۶) به صورت طرح کاملا تصادفی با آرایش فاکتوریل (۲ سطح آنزیم و ۳ سطح بره ‎موم) در شش تیمار و پنج تکرار با پنج جوجه در هر تکرار تقسیم شدند. جیره های غذایی از ۰تا ۴۲ روزگی برای دوره های آغازین، رشد و پایانی بر پایه گندم فرموله شدند. تیمارها شامل ۱) جیره کنترل (بر پایه گندم)، ۲) جیره کنترل + ۵۰۰ میلی گرم بر کیلوگرم آنزیم، ۳) جیره کنترل + ۲۵۰ میلی گرم بر کیلوگرم بره ‎موم، ۴) جیره کنترل + ۵۰۰ میلی گرم بر کیلوگرم بره‎ موم، ۵) جیره کنترل + ۲۵۰ میلی گرم بر کیلوگرم بره‎ موم + ۵۰۰ میلی گرم بر کیلوگرم آنزیم، و ۶) جیره کنترل + ۵۰۰ میلی گرم بر کیلوگرم بره‎ موم + ۵۰۰ میلی گرم بر کیلوگرم آنزیم بودند. میزان مصرف خوراک و وزن بدن به صورت هفتگی اندازه گیری شدند. در پایان آزمایش، پارامترهای خونی و عملکرد ایمنی ارزیابی شدند. یافته‎ها: بره ‎موم در سطح ۵۰۰ میلی گرم بر کیلوگرم، چه با آنزیم و چه بدون آن، به طور معناداری مصرف خوراک را کاهش داد (P < ۰.۰۵). جوجه های تغذیه شده با جیره حاوی آنزیم، بیشترین مصرف خوراک را داشتند (P < ۰.۰۵). مکمل بره‎ موم و آنزیم به طور معناداری وزن بدن را افزایش دادند، و بیشترین وزن بدن در جوجه هایی مشاهده شد که ۵۰۰ میلی گرم بره ‎موم دریافت کردند. تاثیر متقابل بره‎ موم و آنزیم نیز بر وزن بدن معنادار بود، به طوری‎که جوجه هایی که ۵۰۰ میلی گرم بره‎ موم و آنزیم دریافت کردند، بالاترین وزن بدن را داشتند. ضریب تبدیل خوراک (FCR) نیز به طور معناداری بهبود یافت (P < ۰.۰۵)، و بهترین ضریب تبدیل خوراک (۶۶/۱) در جوجه هایی مشاهده شد که ترکیب ۵۰۰ میلی گرم بره ‎موم و آنزیم دریافت کردند، که نسبت به گروه کنترل با ضریب تبدیل ۱/۸۲، بهبود ۸/۷۹ درصدی نشان داد. شاخص های تولیدی از جمله شاخص جوجه گوشتی اروپا (EBI) و شاخص کارایی تولید اروپا (EPEF) نیز به طور مثبت تحت تاثیر تیمارها قرار گرفتند. بالاترین شاخص ‎های EBI (۳۷۲.۱) و EPEF (۳۸۰.۲) در گروهی مشاهده شدند که ترکیب ۵۰۰ میلی گرم بره ‎موم و آنزیم دریافت کردند، که به‎ ترتیب بهبود ۱۸% و ۱۷/۹۷% را نسبت به گروه کنترل را نشان داد. همچنین، بره ‎موم در سطح ۲۵۰ میلی گرم بر کیلوگرم، سطح ایمونوگلوبولین M (IgM) را افزایش داد، در حالی‎که بالاترین سطح ایمونوگلوبولین G (IgG) در جوجه هایی مشاهده شد که ترکیب ۵۰۰ میلی گرم بره ‎موم و آنزیم را دریافت کردند، که نشان دهنده بهبود پاسخ ایمنی است. نتیجه‎گیری: بالاترین افزایش وزن، کمترین ضریب تبدیل خوراک و بهترین شاخص های تولیدی شامل شاخص جوجه گوشتی اروپا و شاخص کارایی تولید اروپایی در گروهی مشاهده شد که ترکیب ۵۰۰ میلی گرم بره موم و آنزیم دریافت کردند. این ترکیب باعث بهبود ۸/۷۹ درصدی در ضریب تبدیل خوراک، ۱۸ درصدی در شاخص EBI، و ۱۷/۹۷ درصدی در شاخص EPEF نسبت به گروه کنترل شد. نتیجه گیری می شود که استفاده از سطح ۵۰۰ میلی گرم بره ‎موم و آنزیم می تواند کارایی تولید جوجه های گوشتی را بهبود بخشد و به کاهش هزینه های تغذیه ای کمک کند.

کلیدواژه ها:

broiler ، Carcass Characteristics ، Enzyme ، Propolis ، Wheat ، آنزیم ، بره ‎موم ، جوجه گوشتی ، خصوصیات لاشه ، گندم