تحلیل و ارزیابی مفهوم حق به شهر در توانمندسازی سکونتگاه های غیررسمی (نمونه موردی: شهرک نجف شهر مشهد)

سکونتگاه های غیر رسمی به مفهوم امروزین، از پیامدهای انقلاب صنعتی در نیمه دوم قرن هجدهم میلادی محسوب می شود. در پی تحولات ساختاری و ظهور و بروز مشکلات اقتصادی و اجتماعی فراوانی چون رشد جمعیت و مهاجرت های روستایی لجام گسیخته در کشورهای مختلف جهان به خصوص شهرهای جهان سوم شاهد افزایش روز افزون این پدیده هستیم. اهمیت این پدیده ناهنجار برای همگان و به ویژه مدیران و برنامه ریزان شهری ملموس تر شده است. از طرفی مفهوم حق به شهر، مساله ای با ماهیت اجتماعی، سیاسی و حقوقی است که با تکیه بر مفهوم حق شهروندی، مجموعه حقوقی را برای استفاده همه ساکنین شهر از بستر زندگی شهری، به صورت شفاف و عادلانه مطالبه میکند. با توجه به اهمیت موضوع هدف از انجام پژوهش حاضر ارتقا کیفیت زندگی یا توانمند سازی سکونتگاههای غیر رسمی ( شهرک نجف شهر مشهد) مبتنی بر مفهوم حق به شهر است. روش تحقیق توصیفی - تحلیلی و از نوع کاربردی است. جامعه آماری کلیه ساکنین شهرک نجف در شهر مشهد می باشد که طبق فرمول کوکران، حجم نمونه ۳۸۳ پرسشنامه تعیین گردید. جهت جمع آوری داده ها از دو روش کتابخانه ای و میدانی به کمک ابزار پرسشنامه بهره گرفته شده است. نهایتا در محیط spss و به کمک آزمون های آماری همچون رگرسیون چند متغیره به تجزیه و تحلیل داده ها و پاسخ به سوالات پرداخته شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد معیارهای کلیدی در توانمندسازی سکونتگاه غیر رسمی مبتنی بر مفهوم حق به شهر عبارتند از معیار حکمروایی، مشارکت و اعتماد، فرهنگ و اجتماع، هویت، ادراک محیط و سرزندگی می باشند. از طرفی هر یک از معیارهای مذکور شامل مولفه های تخصصی می باشد که در مجموع ۲۰ مولفه بررسی شد. از آنجاکه هدف اصلی تحقیق بررسی میزان تاثیر هر یک از مولفه های مذکور بر توانمندسازی سکونتگاه غیر رسمی می باشد لذا ازآزمون رگرسیون چند متغیره جهت رتبه بندی استفاده شده است.

کلیدواژه ها:

توانمندسازی ، سکونتگاه غیر رسمی ، حق به شهر ، شهرک نجف ، شهر مشهد