نانو ذرات بعنوان منبع جدید آلودگی های در حال ظهور و زیست سنجی آنها توسط مدل زیستی Dunaliella salina

نانو تکنولوژی یکی ازشاخه های علوم است که در حال رشد سریع می باشد. از آنجاییکه صنعت تولید نانو ذرات و استفاده از آن روز به روز در حال گسترش است، نگرانی در رابطه با اثرات زیست محیطی آنها نیز سبب گردیده تا محققین تحقیقات گسترده ای را در زمینه اثرات نانو ذرات بر سیستم های زیستی طراحی و اجرا نمایند. نانو سمیت شناسی به عنوان یک زیرشاخه از نانو تکنولوژی در حال شکل گیری است که به مطالعه برهم کنش نانومواد با موجودات زنده می پردازد. بسیاری از خصوصیات فیزیکوشیمیایی نانو مواد مانند اندازه (size)، تراکم (aggregation)، حلالیت (dissolution)، پوشش (coating) و خصوصیات سطحی (surface properties) می تواند سمیت نانومواد را تحت تاثیر قرار دهند. در پژوهش حاضر اثر حلالیت، تراکم، پوشش و همچنین اثرات سایه (shading effect) نانوذره سولفید سرب (PbS NPs) بر مدل زیستی D. salina مورد بررسی قرار گرفت. میزان Pb2+ توسط Inductively Coupled Plasma-Atomic Emission Spectroscopy (ICP-AES) اندازه گیری گردید. تراکم نانوذرات توسط Dynamic Light Scattering (DLS) بررسی گردید. وجود پوشش صمغ عربی (gum Arabic) توسط Fourier transform infrared (FTIR) spectroscopy مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. اثر سایه با استفاده از زغال فعال شده (activated charcoal) مورد مطالعه قرار گرفت. جهت بررسی تنش اکسیداتیو، درجه پراکسیداسیون لیپید های غشا مشخص گردید. پوشش نانوذرات توسط صمغ عربی، سمیت PbS NPs را کاهش داد. تراکم نانوذرات با جلبک نیز سبب کاهش رشد سلول گردید، زیرا تبادل مواد با محیط را دچار اشکال می نمود که نتیجه آن کاهش رشد است. ضریب حلالیت PbS کم بوده و Pb2+ در غلظت 100 میکرومولار اثری بر رشد سلول نداشت. در نتیجه می توان پیشنهاد کرد که حلالیت نانوذره سولفید سرب مکانیسمی برای کاهش رشد نمی باشد. Shading در شرایط بکار گرفته شده در این آزمایش اثری بر رشد جلبک اعمال ننمود. افزایش پراکسیداسیون لیپید های غشا نشان داد که تنش اکسیداتیو توسط نانوذره سولفید سرب اعمال گردیده است که میزان اکسایش در حضور پوشش صمغ عربی کمتر بوده است. بنابراین نتایج نشان می دهد که دو مکانیسم تراکم و تنش اکسیداتیو از جمله عوامل کاهش رشد در جلبک بوده است. با توجه به گزارشات محققین دیگر در زمینه نانومواد، لازم است قوانین مدون در رابطه با تولید ، مصرف و تخلیه (discharge) نانوذرات طراحی و ابلاغ گردیده تا اثرات آنها بر اکوسیستم ها و موجودات زنده تحت کنترل قرار گیرد.