تبیین پیوند و شیوه تعامل کلام و عرفان در آثار علاءالدوله سمنانی

زمینه: از ویژگی­های مهم متون ادب عرفانی پیوند آنها با کلام است که می­تواند نشان دهنده اهمیت مباحث کلامی از نظرگاه عارفان باشد. این پژوهش می­کوشد ضمن بررسی و تبیین پیوند و شیوه تعامل کلام و عرفان و بازتاب مباحث کلامی در آثار علاءالدوله سمنانی، اثبات کند که علم کلام در راستای رسیدن سالک به غایت و هدف، کمال مقدمی و پیشینی شایسته­ای به شمار می­آید.روش: با توجه به این ویژگی­ها در این مقاله  به روش توصیفی تحلیلی، نحوه پیوند کلام و عرفان در آثار علاءالدوله سمنانی بررسی و تبیین می­شود.یافته ­ها: سالک با کاربرد ابزارکلام می­کوشد به تدریج معارف خود را ارتقاء دهد تا از حیطه معرفت کلامی بیرون آید و به معرفت شهودی دست یابد. بررسی شیوه تعامل کلام و عرفان در آثار علاءالدوله نشان می­دهد که کلام به سه صورت در مباحث عرفانی تاثیرگذار است: ۱ طرح مباحث نوین(طرح مساله)؛ ۲ شرح و تبیین مساله و تدارک زیرساخت های لازم؛ ۳ تغییر زبان و وسعت دایره واژگانی. از سوی دیگر عرفان نیز در چهار بخش بر کلام اثر می­گذارد: ۱ طرح مباحث نوین(طرح مساله)؛ ۲ نقد آموزه های کلامی؛ ۳ تبیین ابهامات و تکمیل آموزه های کلامی؛ ۴ شرح و تعمیق تاملات کلامی در مسائل مختلف.

کلیدواژه ها:

کلام ، عرفان ، آثار علاءالدوله سمنانی