حروف و ایهام آفرینی آن در شعر فارسی

در دستور معمولا مهمترین وظیفه حروف را نقش سازی دستوری می دانند که به شکل گیری متمم، مفعول، مضاف الیه و... می انجامد. از سوی دیگر در بلاغت نیز ایهام، بیشتر در کلماتی مانند اسم، صفت، فعل و قید دیده می شود. در پژوهش حاضر سعی می شود ضمن تلفیق مباحث دستور و بلاغت در مبحث حروف به کاربردهای ایهام ساز حروف پرداخته شود. این تحقیق نشان می دهد که حروف نه تنها واجد ویژگی ایهام آفرینی هستند بلکه با ایهام سازی به تمایزات دستوری، بلاغی، معنایی و خوانشی متن نیز منجر می شوند. برای این منظور با بررسی شواهد شعری متعدد به دسته بندی و تبیین موضوع حاضر پرداخته شده است. نتیجه پژوهش نشان می دهد که تاثیر حروف در ایهام آفرینی و ایجاد تغییر در محور روساخت و ژرف ساخت زبان شعر بسیار مهم و قابل توجه است و تاثیر آن از سایر انواع کلمات کمتر نیست و بعضا سبب خلق ابیات بسیار هنری می شود. پژوهش حاضر در سه مبحث اصلی ایهام سازی دستوری حروف، ایهام سازی بلاغی حروف و ایهام سازی خوانشی حروف تنظیم شده است و با شواهد شعری متعدد به واکاوی و تبیین موضوع پرداخته است. این پژوهش به شیوه توصیفی و تحلیلی، مبتنی بر منابع کتابخانه ای انجام شده است.

کلیدواژه ها:

حروف ، ایهام سازی ، شعر فارسی ، دستور ، بلاغت