تاثیر فشردگی خاک بر عملکرد محصول و ارزش اقتصادی زمین

کاهش عملکرد محصول و کارایی مصرف منابع، اثرات نامطلوب مستقیم و غیرمستقیم فشردگی خاک بوده که بر سودآوری سامانه ­های کشاورزی تاثیر می­گذارد. فشردگی خاک با کاهش تخلخل تهویه­ ای، افزایش جرم مخصوص ظاهری (Db)، مقاومت مکانیکی خاک و کاهش میزان تخلخل کل، ساختمان خاک را تحت تاثیر قرار می­دهد. مقاله مروری حاضر به بررسی مطالعات به انجام رسیده در خصوص ارزیابی اثر سامانه­ های مختلف خاک­ورزی بر میزان فشردگی خاک و تاثیر آن بر عملکرد و ارزش اقتصادی زمین پرداخته است. پژوهش­ ها نشان می­دهد بین ۸۰-۷۰ درصد فشردگی خاک  طی اولین عبور ماشین­آلات کشاورزی بر روی زمین زراعی اتفاق می­افتد و کاهش عملکرد محصول ناشی از فشردگی خاک در منابع مختلف در محدوده ۷۵-۵ درصد گزارش گردیده است. در یک پژوهش، میانگین ضررهای مالی ناشی از افزایش فشردگی خاک در هر هکتار زمین زراعی برای اوکراین و لیتوانی به ترتیب ۴۹ و ۱۳ یورو در هکتار در سال پیش­بینی گردید. خسارت مالی ناشی از فشردگی خاک در اثر پخش کود مایع با تانکر سنگین با وزن بیش از ۱۸ تن و فشار بیش از ۲۰۰کیلوپاسکال روی خاک مرطوب در اوایل بهار در کانادا نیز ۳۰ تا ۳۰۰ دلار در هکتار برآورد شد و افزایش فشار چرخ­های ادوات کشاورزی از یک مگاپاسکال به نه مگاپاسکال در سوئد مقدار درآمد خالص زمین زراعی را ۲۵ درصد کاهش داد. بررسی­ها بیانگر این است که که بکارگیری کم­خاک­ورزی منجر به صرفه­ جویی اقتصادی، افزایش بهره­وری انرژی و کاهش انتشار گازهای گلخانه­ ای می­گردد و در اغلب موارد افزایش عملکرد محصول در واحد سطح را به دنبال داشته است.

کلیدواژه ها:

تخلخل تهویه ای ، جرم مخصوص ظاهری ، ساختار خاک ، گازهای گلخانه ای ، مقاومت مکانیکی خاک