طراحی و اعتبارسنجی الگوی تحمل پریشانی بر اساس آموزه های دین اسلام

هدف: تحمل پریشانی ، توانایی تجربه و کنار آمدن با حالات روانی پریشان کننده است که می­تواند ثمره فرایندهای شناختی و جسمانی فرد باشد که به شکل یک حالت هیجانی به یاد آورده شود و در بیشتر اوقات با گرایش به  انجام یک رفتار جهت تسکین تجربه هیجانی منفی فرد شناخته می­شود. هدف پژوهش حاضر طراحی و اعتبارسنجی الگوی تحمل پریشانی بر اساس آموزه های دین اسلام بود. روش: این پژوهش به روش آمیخته اکتشافی انجام شده است. در بخش کیفی پژوهش از روش تحلیل محتوا، برای شناسایی مولفه های تحمل پریشانی بر اساس آموزه های اسلام  استفاده شد. جامعه آماری در بخش کیفی ، شامل قرآن کریم و روایات و احادیث معتبر و  قابل استناد بوده است. مضامین منتخب،  با استفاده از روش کدگذاری تجزیه وتحلیل شدند. پایایی کدگذاری ها با استفاده از ضریب توافق کاپا در نرم افزار spss۲۳ به مقدار ۷۷۳/۰ تایید شد و روایی آن نیز به تایید پنج نفر از اساتید دانشگاه اصفهان رسید. بخش کمی پژوهش، برای اعتبارسنجی الگوی تحمل پریشانی بر اساس آموزه های دین اسلام به روش همبستگی مبتنی بر مدل معادلات ساختاری انجام شد. جامعه آماری بخش کمی، شامل دانشجویان زن دانشگاه اصفهان بود که تعداد ۳۶۶ نفر از آنها  به روش نمونه گیری در دسترس به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده های کمی، پرسشنامه پژوهشگرساخته بود که روایی آن از طرف اساتید صاحبنظر تایید و پایایی آن نیز به روش آلفای کرونباخ ۷۸/۰محاسبه شد. یافته ها: یافته های پژوهش نشان دادند که تحمل پریشانی بر اساس آموزه های اسلام  دارای ۵ مولفه اصلی و ۱۵ مولفه فرعی است که عبارتند از : آرامگری و بازسازی (توکل به خدا، اعتقاد با آزمایشات الهی و امید به زندگی)، ذهن آگاهی (بخشش، پرهیز از غفلت و نسیان، مراقبه )، خود مدیریتی (صبر ، مهارت عفو و گذشت ، استقامت) ، مدیریت هیجان (تسلیم در برابر خداوند ، فروبردن خشم، توبه) و درگیری در فعالیت ها (سفر، صله رحم، ورزش). نتیجه گیری: استفاده از آموزه های قرآنی ، می تواند جایگزین های مناسبی برای افکار پریشانی در افراد باشد. رویکرد درمانی در تفسیر آیات و قرآن محور بودن آموزه های  درمانگر، رهاوردی نو در حوزه ای  تفسیر و علم روانشناسی بالینی و مشاوره است.

کلیدواژه ها:

Keywords: Distress tolerance ، Islamic teachings ، validation ، کلمات کلیدی: تحمل پریشانی ، آموزه های دین اسلام ، اعتبار سنجی