الگویی برای توضیح کسری تلاطم مصرف در ایران

در ادبیات چرخه­ های تجاری، علیرغم آنکه تلاطم درآمد در کشورهای نوظهور کمتر از کشورهای پیشرفته است، تلاطم مصرف در کشورهای نوظهور بیش از درآمد آن­ها و بیش از کشورهای پیشرفته است که تحت عنوان پازل فزونی تلاطم مصرف نسبت به تولید شناخته می­شود. تفاوت در منبع تکانه­های کشورهای توسعه یافته و نوظهور و تفاوت در مکانیزم سرایت تکانه­ها در اقتصاد کشورهای نوظهور نسبت به کشورهای توسعه یافته به عنوان دو علت ایجاد پازل مذکور شناخته شده اند. هدف از انجام این مطالعه توضیح تلاطم متغیرهای تولید، مصرف و سرمایه گذاری و کسری تلاطم مصرف به تولید با توجه به دو ویژگی ساختاری اقتصاد ایران شامل مسلط بودن تکانه­های خارجی یا بطور مشخص­تر تکانه­های درآمدی بخش نفت و محدودیت دسترسی خانوار به بازار مالی از طریق اضافه کردن سایش مالی از جنس تفکیک خانوار به ریکاردین و غیر ریکاردین در چارچوب یک الگوی تعادل عمومی پویای تصادفی و تقریب شده با ویژگی­های ساختاری اقتصاد ایران است. از آنجاکه خانوار از تغییرات سریع و قابل توجه در مصرف پرهیز دارند لذا تابع مطلوبیت الگو با لحاظ عادت مصرفی طراحی شده است. وقوع تکانه حقیقی منفی خارجی به الگو منجر به کاهش تولید و هم منجر به کاهش مصرف شده است، لذا می توان گفت تکانه مذکور منابع حقیقی کشور را هدف گرفته اند که موید  آسیب­پذیری مالی خانوار بوده و توضیح بهتری در خصوص پازل مطرح شده در اقتصاد ایران ارائه مینماید. نتایج الگوی تئوریک تعادل عمومی متغیرهای الگو شامل  σY و  σc و  σCσY به ترتیب نمایانگر ۹۶/۱۵ و ۰۰۷/۵ و ۳۱/۰  می باشد که در مقایسه با مقادیر مستخرج از بخش تجربی که به ترتیب برابر  ۵۴/۱۲ ،۷۸/۵ و ۴۶/۰ بیانگر پازل کسری تلاطم مصرف نسبت به تولید در ایران همخوانی دارد.

کلیدواژه ها:

General equilibrium model ، consumption fluctuations ، production fluctuations ، exchange rate ، financial friction ، الگوی تعادل عمومی ، نوسانات مصرف ، نوسانات تولید ، نرخ ارز ، سایش مالی