بررسی عوامل پیش بینی کننده شدت و نوسانات خلق در بیماران مبتلا به اختلالات دو قطبی

هدف این پژوهش شناسایی عوامل زیستی، روان-شناختی و اجتماعی-محیطی پیش-بینی کننده ی شدت و نوسانات خلقی در اختلال دوقطبی بود. مطالعه به صورت مقطعی و همبستگی روی ۱۵۰ بیمار ۱۸ تا ۶۵ ساله مبتلا به اختلال دوقطبی نوع یک یا دو انجام شد. ابزارهای اندازه گیری شامل مقیاس افسردگی بک (BDI-II)، مقیاس مانیا یانگ (YMRS)، مقیاس نوسانات خلقی نسخه ی کوتاه (ALS-SF)، پرسش نامه های شخصیت، حمایت اجتماعی، سبک های مقابله و کیفیت خواب (PSQI) بود. شمارش گلبول سفید (WBC) نیز به عنوان شاخص التهاب سیستمیک ثبت شد. داده ها با رگرسیون سلسله مراتبی و مدل یابی معادلات ساختاری تحلیل گردید. مدل تلفیقی عوامل زیستی–روانی–محیطی ۲۴ درصد از واریانس شدت افسردگی و ۱۸ درصد از واریانس شدت مانیا را تبیین کرد (p<۰.۰۰۱). در پیش بینی افسردگی، نوروتیسیزم (β=۰.۳۰)، کیفیت خواب پایین (β=۰.۲۷)، WBC بالا (β=۰.۲۴) و سبک مقابله ی اجتنابی (β=۰.۲۲) اثر افزاینده نشان دادند؛ در حالی که حمایت اجتماعی نقش حفاظتی داشت (β=-۰.۱۹). در پیش بینی مانیا، برون گرایی (β=۰.۲۵)، کیفیت خواب پایین (β=۰.۲۳)، جست وجوی هیجان (β=۰.۲۱) و WBC (β=۰.۱۸) عوامل تشدیدکننده بودند و سبک مقابله ی وظیفه گرا اثر کاهنده ی خفیفی داشت (β=-۰.۱۷). تحلیل حساسیت پایداری ضرایب را تایید کرد (VIF<۲).. نتایج نشان می دهد التهاب خفیف سیستمیک، صفات شخصیتی، اختلال خواب و شیوه های مقابله به صورت هم افزا بر شدت علائم خلقی موثرند. پایش منظم WBC، ارزیابی خواب و سنجه های شخصیت می تواند راهکاری کم هزینه برای غربالگری خطر شعله وری اپیزودها باشد. مداخله های چندبعدی شامل بهبود کیفیت خواب، تعدیل التهاب و آموزش سبک های مقابله ی فعال، افق تازه ای برای کاهش بار بالینی اختلال دوقطبی می گشاید.

کلیدواژه ها:

اختلال دوقطبی ، شدت خلق ، نوسانات خلقی ، التهاب سیستمیک ، نوروتیسیزم ، کیفیت خواب