استفاده از رویکرد احتمالات بیزی برای ارزیابی ریسک در انتخاب و توصیه هیبریدهای جدید ذرت (.Zea mays L)

عملکرد دانه یک رقم ذرت تابع اثر ژنوتیپ، محیط و برهمکنش ژنوتیپ × محیط است. در این پژوهش، برای بررسی برهمکنش ژنوتیپ × محیط، از روشی استفاده شد که در آن روش های احتمالات بیزی و روش های تحلیل سازگاری و پایداری عملکرد در یک چارچوب واحد تلفیق شده است. برای این منظور، داده های ۲۰ هیبرید امیدبخش ذرت به همراه دو شاهد تجاری (هیبریدهای H۲۱ و H۲۲) که در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در پنج ایستگاه تحقیقاتی (کرج، شیراز، کرمانشاه، کرمان و مشهد) در سال های ۱۴۰۲ و ۱۴۰۳ ارزیابی شدند، استفاده شد. در شدت انتخاب تعریف شده ۲۰ درصد، هیبرید های H۱۵،H۱۰  و H۱۷ بالاترین احتمال حاشیه ای عملکرد دانه برتر را داشتند، به طوری­که H۱۵ دارای احتمال بالایی برای برتری نسبت به هر هیبریدی، از جمله ارقام شاهد بود که نشان دهنده مناسب بودن آن برای توصیه در مناطق ارزیابی شده بود. همچنین هیبرید H۱۰ با دومین رتبه برای عملکرد دانه، دارای احتمالی بیشتر از ۰/۹۰برای برتری نسبت به اغلب هیبرید ها به جز H۱۵بود. از طرف دیگر، هیبرید های H۲۰، H۱۶ و H۰۵ به ترتیب بیشترین احتمال حاشیه ای پایداری عملکرد دانه برتر را داشتند. با توجه به احتمال توام عملکرد دانه برتر و پایداری عملکرد، هیبرید های H۲۰، H۱۶ و H۱۵ برتری خود را نشان دادند. بنابراین، می توان  نتیجه­ گیری کرد که رویکرد احتمالاتی از پتانسیل خوبی برای انتخاب و توصیه ارقام جدید ذرت برخوردار است.

کلیدواژه ها:

ذرت ، آزمایش های چند محیطی ، احتمال ، برهمکنش ژنوتیپ × محیط ، پایداری ، عملکرد دانه