مطالعه اثر تخریب جنگل در ارزش خدمات تنظیمی بوم سازگان

بوم سازگان جنگلی زاگرس با قرارگیری در مناطق نیمه خشک و کوهستانی ایران با جنبه های مختلف جنگل زدایی مواجه است. پژوهش پیش رو به منظور ایجاد دیدگاه کمی در ارزش اقتصادی خدمات تنظیمی بوم سازگان جنگل های زاگرس و بررسی تغییرات ارزش خدمات حفاظت خاک و آب در ارتباط با نوع مدیریت در بوم سازگان جنگلی و تخریب جنگل انجام شد. برای بررسی تاثیر پوشش جنگلی بر حفظ و نگهداری آب و کاهش هدررفت خاک در منطقه، دو سناریو براساس کمینه و بیشینه تاج پوشش درختی به عنوان شاخص تخریب کیفی جنگل، در منطقه مورد مطالعه تعریف شد. نتایج این پژوهش بر کاهش ارزش خدمات بوم سازگان به علت تخریب اراضی طبیعی صحه می گذارد. نتایج نشان داد مجموع ارزش سالانه کارکرد حفاظت خاک (حفظ اراضی و کنترل رسوب) در حوضه مورد مطالعه با فرض سناریو یک (رسیدن همه جنگل های حوضه به تاج پوشش مطلوب موجود)، ۸۳.۳۴ درصد بر افزوده خواهد شد، و با فرض سناریو دو (تبدیل جنگل های انبوه و نیمه انبوه به جنگل های تنک با تاج پوشش پنج درصد)، ارزش این کارکرد ۳.۳۷ درصد کاهش می یابد. همچنین، براساس این نتایج، ارزش حفاظت آب با فرض سناریو یک، ۹۶.۲۹ درصد افزایش می یابد، اما در صورت بروز سناریو دو، ۵۴.۳۳ درصد از ارزش این کارکرد کاسته می شود. تحلیل سناریوهای تخریب جنگل در پژوهش پیش رو برای نشان دادن نقش فعالیت های انسانی بر تغییر ارزش خدمات بوم سازگان در مقیاس های زمانی و مکانی، بسیار مهم و مفید است. چراکه سبب افزایش حساسیت سیاست گذاری های منطقه ای و ملی نسبت به تخریب و تجاوز به جنگل، برجسته سازی ارزش بوم سازگان جنگل و عدم رایگان پنداشتن کالاها و خدمات غیر بازاری آن می شود.

کلیدواژه ها:

زاگرس ، خدمات تنظیمی بوم سازگان ، تخریب ، حفاظت خاک و آب