نقش مداخله ای درمان هیجان مدار در کاهش شرم پنهان و بازسازی خود ارزشی مشروط در زنان با ویژگی های شخصیت نمایشی

چکیده پژوهش حاضر باتوجه به شیوع بالای ویژگی های شخصیت نمایشی در میان زنان و پیامدهای منفی آن بر خود ارزشی، روابط بین فردی و تجربه های هیجانی منفی نظیر شرم پنهان، با هدف بررسی اثربخشی درمان هیجان مدار در کاهش شرم پنهان و بازسازی خود ارزشی مشروط انجام گرفت. این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون - پس آزمون با گروه گواه و پیگیری بود. جامعه آماری شامل تمامی زنان دارای ویژگی های شخصیت نمایشی مراجعه کننده به مراکز مشاوره و روان درمانی شهر اصفهان در سال ۱۴۰۴ بود که به صورت هدفمند ۳۰ نفر از آنان بر اساس نمره بالا در پرسش نامه شخصیت نمایشی انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل (هر گروه ۱۵ نفر) گمارده شدند. برای گردآوری داده ها از پرسش نامه شخصیت میلون ۳ (MCMI-III) پرسش نامه شرم پنهان کوک (۱۹۹۶) و پرسش نامه خود ارزشی مشروط (CSWI-۲۰۰۳) استفاده شد. گروه آزمایش طی ۸ جلسه ۹۰ دقیقه ای تحت مداخله درمان هیجان مدار بر اساس الگوی گرینبرگ قرار گرفتند؛ گروه کنترل مداخله ای دریافت نکرد. تحلیل کوواریانس چندمتغیره نشان داد که درمان هیجان مدار به طور معناداری منجر به کاهش شرم پنهان (P<۰.۰۰۱) و بازسازی خود ارزشی از مشروط به غیرمشروط (P<۰.۰۱) در گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل شد. همچنین یافته های مرحله پیگیری (پس از ۴ هفته) حاکی از پایداری نسبی اثرات درمان در هر دو متغیر وابسته بود. نتایج پژوهش بیانگر آن است که درمان هیجان مدار از طریق پردازش تجربه های هیجانی حل نشده، مواجهه با هیجانات شرم آور و ایجاد روایت های تازه از خود، می تواند به کاهش شرم پنهان و تغییر نظام های ناکارآمد خود ارزشی در زنان با ویژگی های شخصیت نمایشی کمک کند. این یافته ها می تواند راهگشای درمانگران در استفاده از رویکردهای مبتنی بر هیجان در درمان اختلالات شخصیت و الگوهای ناسازگار خود ارزشی باشد.

کلیدواژه ها:

درمان هیجان مدار ، شرم پنهان ، خود ارزشی مشروط ، شخصیت نمایشی